محسن کریمی - رییس گروه تحقیقات هواشناسی کاربردی، اداره کل هواشناسی استان مرکزی؛
مژگان فلاح زاده - کارشناس تحقیقات هواشناسی کاربردی، اداره کل هواشناسی استان مرکزی
فایزه کاظمی - کارشناس پیش بینی هواشناسی، اداره کل هواشناسی استان مرکزی

آتش سوزی مراتع در واقع یکی از مهمترین عواملی است که باعث فرسایش زمین وبیابان زایی می شود و خسارات مالی بسیار زیادی را به همراه دارد.کشور ما ایران به دلیل قرارگرفتن در کمربند خشک کره زمین و ناحیه پرفشار جنب حاره ای، شرایط جوی لازم جهت وقوع آتش سوزی در مراتع را دارا می باشد. عوامل وقوع آتش سوزی در مراتع به دو دسته طبیعی و انسانی تقسیم می شود که برخی از این عوامل در طول زمان تقریبا ثابت بوده و برخی دیگر متغییرند. نوع پوشش گیاهی، شیب، ارتفاع، میزان نزدیکی به جاده ها و راه های دسترسی، میزان نزدیکی به شهرها، روستاها وسکونت گاه ها از عوامل ثابت هستند. میزان بیومس و خار و خاشاک و شرایط آب و هوایی جزء عوامل تقریبا متغیر حساب می آیند و نقش عمده ای در وقوع آتش سوزی به همراه دارند. البته میزان بیومس باقی مانده گیاهی و مواد قابل سوختن باقی مانده از بوته های علفزار نیز به طور قابل ملاحظه ای به شرایط آب و هوایی و به خصوص ریزش های جوی وابسته اند و هر چه در بهار ریزش های جوی مناسبی داشته باشیم در پی آن مراتع غنی تر و پوشش گیاهی انبوه تری خواهند داشت که پتانسیل بالایی جهت رخداد آتش سوزی در ماه های خشک و گرم به وجود خواهد آورد در این تحقیق به بررسی عوامل و پارامترهای جوی در وقوع آتش سوزی در مراتع استان مرکزی پرداخته شده است. ابتدا نمودارهای آمبروترمیک با استفاده از داده های دما و بارندگی طی دوره آماری 25 ساله (1395-1370) برای 11 ایستگاه هواشناسی استان مرکزی رسم و ماه های خشک برای این ایستگاه بدست آمد و با مقایسه بررسی تطبیقی آمار آتش سوزی های مراتع استان مشخص شد بیش از 90 درصد آتش سوزی مراتع در این ماه های خشک به وقوع پیوسته است از طرفی سرعت وزش باد و رطوبت نسبی هوا نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

آتش سوزی مراتع، نمودار آمبروترمیک، پارامترهای هواشناسی