سیدمحمدعلی رضوی - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه فردوسی مشهد
وحید حکیم زاده - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه فردوسی مشهد

درصد قند مهمترین مرحله، فرایند تصفیه یا جداسازی ناخالصی ها و ترکیبات غیر قندی از ساکارز به منظور دستیابی به حداکثر خلوص وکارایی است. متاسفانه فرایند مرسوم آهک زنی – کربناتاسیون علاوه بر مصرف انرژی بالا، آلودگی های زیست محیطی زیادی را به دنبال دارد. بنابراین مطالعه پتانسیل تکنیکهای جدید از جمله فناوری های غشایی به منظور جایگزینی کامل یا جزئی روش مرسوم، افزایش کارایی تصفیه و کاهش آلودگی زیست محیطی و مصرف انرژی ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق تاثیر اختلاف فشار در عرض غشاء (در سه سطح ، 1، 1/75 و 2/5 بار) ، دمای فرایند (در دو سطح 30 و 60 درجه سانتی گراد) و زمان عملیات (در چهار سطح 15، 30، 45 و 60 دقیقه) بر شار تراوه فرایند میکروفیلتراسیون و شاخص های تصفیه در صنعت قند (درصد مواد جامد محلول، درصد ساکارز، درصد خلوص، سختی ، کدورت و رنگ) مورد بررسی قرار گرفته است. برای انجام آزمایشات از یک سیستم پایلوتی میکروفیلتراسیون مجهز به مدول لوله ای با غشاء سرامیکی استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان داد که در هر یک از سطوح فشار و دما، شار تراوه با گذشت زمان عملیات کاهش می یابد. در دمای 30 درجه، با افزایش فشار علمیاتی زا میزان شار تراوه کاسته شد، درحالی که برای دمای 60 درجه، با افزایش فشار عملیاتی، شار تراوه نیز افزایش یافت، اگرچه شارها در دمای 30 درجه بالاتر از دمای60 درجه بودند. خصوصیات شربت رقیق در روش میکروفیلتراسیون نسبت به شربت خام به مقدار قابل ملاحظه ای بهبود یافت، بطوری که درصد ساکارز 19/34% و خلوص 49/34% افزایش و مواد جامد محلول 4/9%، سختی 20/64، کدورت 99/40% و رنگ 43/47% کاهش یافت. همچنین مقایسه شاخص های تصفیه در دو روش مرسوم و میکروفیلتراسیون نشان داد که میزان کاهش کدورت، رنگ و سختی دو روش بسیار مشابه یکدیگر است و تنها خلوص بدست آمده در روش میکروفیلتراسیون به میزان 2 درصد کمتر است

میکروفیلتراسیون ، شربت خام چغندر ، شار ، خلوص ، کدورت و رنگ