ابوذر اسماعیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد علفهای هرز دانشگاه بیرجند
غلامرضا زارع - دانشجوی کارشناسی ارشد علفهای هرز دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
عبداله مویدی شهرکی - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشگاه بیرجند،

تناوب زراعی از جمله عملیات زراعی است که از طریق فرآیندهای متفاوتی میتواند جمعیت علفهایهرز را تحت تأثیر قرار دهد. به منظور مطالعهی تأثیر برخی الگوهای رایج تناوبی شامل تناوب گندم- برنج و تک کشتی گندم بر ساختارجمعیت علفهای هرز مزارع گندم، مطالعهای در سال 1388 در مزارع گندم بخش درودزن شهرستان مرودشت که سه سال پیاپی تناوب گند-م برنج و گندم- آیش در آنها به اجرا درآمده بود انجام شد. بدین منظور تراکم علفهای هرز 20 مزرعه گندم که طی سه سال متوالی تناوب گندم- برنج اجرا شده و نیز 20 مزرعه که تناوب گندم- آیش اجرا شده بود توسط0/5 متر مربع به تعداد 20 کادر در هر مزرعه انداخته شده و تراکم هر یک از علفهایهرز به × 0/ کادرهایی به مساحت 5تفکیک گونه اندازهگیری و یادداشت شد. نتایج این تحقیق نشان داد که تراکم علفهایهرز خردل وحشی، یولاف وحشی وکنگر صحرایی در تناوب گند-م برنج در مقایسه با تک کشتی گندم به طور معنیداری پایین تر بود، اما تراکم علفهای هرزی مانند کمندی، آلاله وحشی، ماشک گل خوشهای و دمروباهی کشیده در تناوب رایج گندم- برنج در مقایسه با تک کشتی گندم بالاتر بود، در نتیجه میتوان گفت که تناوبهای به اجرا درآمده به صورت پیاپی میتواند سبب تغییر فلورعلفهای هرز مزارع گندم شود که این امر میتواند در برنامههای مدیریتی علفهایهرز مزارع گندم به کار گرفته شود، به طوری که اعمال تناوب زراعی صحیح منجر به ایجاد اختلال در چرخهی زندگی علفهای هرز گردیده و شرایط را برای رشدآنها نامساعد میکند.

گندم، مدیریت علفهای هرز، تناوب زراعی، تراکم