میرطاهر قائمی - عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
اسماعیل علیزاده - عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
شهرام عابدی ساعتلو - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
ایوب عزیزی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی

بشر در آستانه قرن بیست و یکم برای بری ادامه حیات خویش برروی کره زمین با مشکلات بزرگی روبروست که یکی از این معضلات بحران محیط زیست و تخریب منابع طبیعی است ، منابعی که برغم قابل تجدید بودن مورد استفاده نادرست جوامعبشری قرار گرفته و به سرعت روبه انهدام می رود . نابودی که نه تنها قابل برگشت نیست بلکه ادامه حیات نسلهای آینده بشری را با دغدغه و ابهام روبرو می سازد . به منظور بررسی و ارزیابی اثرات واگذاری طرحهای مرتعداری در حفظ و احیای مراتع ومحیط زیست استان آذربایجانغربی طرح مرتعداری سرهلان از شهرستان سلماس با 15 خانوار مراتع عمومی غیر ممیزی کوزهرش با بیش از 60 خانوار بهره بردار انتخاب گردید . برای جمع آوری اطلاعت در پژوهش حاضر از مصاحبه ، مشاهده و عملیات صحرایی استفاده شد که با استفاده از روش مصاحبه و پرسشنامه با بهره برداران گروه در یورد سرهلان و کوزه رش وکارشناسان ،مدیر منابع طبیعی استان و شهرستان سلماس مزایا و معایب طرح مذکور از دیدگاه آنها مشخص و با مشاهده عملیات صحرائی پارامترهای مورداستفاده در مقایسه دوسامان عرفی از قبیل وضعیت مرتع ، گرایش ، ظرفیت مرتع ، تولید و تغییرات گونه ها مورد مطالعه قرار گرفت ،از آمار توصیفی ، فراوانی ها ، درصدها ، بمنظور تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده گردید و برای مقایسه داده های دوسامان عرفی از آزمونT.Test استفاده گردید . نتایج حاصل از آنالیز داده ها نشان داد که بین وضعیت مرتع طرحهای مرتعداری با وضعیت مراتع عمومی اختلاف معنی داری وجود دارد . -2 بین تولید علوفه طرحهای مرتعداری با تولید مرتع عمومی اختلاف معنی داری وجود دارد .-3 بین ظرفیت مرتع طرحهای مرتعداری با ظرفیت مرتع عمومی اختلاف معنی داری وجود دارد . توصیه میگردد برای حفاظت و استفاده بهینه از محیط زیست و منابع طبیعی با ایجاد انگیزه مشارکت ، مسئولیت و مالکیت آنها را با مطالعه و بصورت طرحهای برنامه ریزی شده به بهره برداران ذیحق واگذار نمود

طرحهای مرتعداری ، تخریب مرتع ، واگذاری مرتع ، وضعیت مرتع، ظرفیت مرتع , محیط زیست , منابع طبیعی