امید علیزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران
مجید آزادی - استادیار پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، پژوهشگاه هواشنای و علوم جو
عباسعلی علی اکبری بیدختی - استاد موسسه ژئوفیزیک ، دانشگاه تهران

دراین مقاله با استفاده از مدل میان مقیاس MM5 تاثیر رشته کوه البرز در تقویت سامانه های همدیدی در نواحی پشت به باد آن بررسی شده است. دامنه شبیه سازی در راستاهای نصف النهاری و مداری به ترتیب از طول جغرافیایی 12/9 تا 85/2 درجه شرقی و از عرض جغرافیایی 14/6 تا 53/6 درجه شمالی می باشد. تفکیک افقی شبکه 25 کیلومتر است و 23 تراز نیم – سیگما در راستای قائم بکار گرفته شده است. بطور متوسط 50 درصد از ارتفاع ناهمواریها کاسته شده است (در نزدیکی قله ها حدود 70 درصد و در مرزهای کوهستان حدود 10 درصد) . نتایج نشان میدهد سامانه ای که شارشهای آن شمال غربی است ( از 24 تا 27 دسامبر سال 2005) با وجود عامل کوهستان و بدون آن تفاوت بارزی در ویژگیهایش ایجاد میشود. نقش رشته کوه البرز بر روی کمیتهای دمای پتانسیل ، میدان سرعت قائم و بارش بررسی شده است که نشان میدهد با کاهش ارتفاع ناهمواریها مقادیر دمای پتانسیل و سرعت قائم در پشت به باد کوه و همچنین بارش تجمعی 48 ساعته در برخی نقاط کشور می یابند. همچنین در شرایط خاص دینامیکی رژیم جریان و نحوه تشکیل امواج مورد بررسی قرار گرفته است. و نتایج نشان می دهد با کاهش ارتفاع ناهمواری ها ، عدد فرود شارش به میزان قابل ملاحظه ای افزایش می یابد که نشان دهنده کاهش فعالیت موجی در پشت به باد کوه است. اما در اجرای مرجع اعداد فرود نزدیک به 1 می باشند که در این حالت شرایط برای تشکیل امواج لی در پشت به باد کوه بیشتر فراهم است.

مدل MM5 ، سامانه همدیدی ، امواج لی ، عدد فرود