حمیدرضا خانکه - دانشجوی دکتری تخصصی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایرا
رخشنده محمدی - استادیار دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران
فضل ا... احمدی - استادیار دانشکده دانشگاه علوم پزشکی تربیت مدرس

بحران های ناشی از بلایای طبیعی به علت قطع روند طبیعی زندگی، آثار ناگواری مانند مرگ ومیر، جراحت، از کار افتادگی، تخریب تشکیلات اجتماعی و ایجاد حجم زیادی از نیازهای انسانی مانند کمک های اولیه و خدمات پزشکی نیازمند مدیریتی توانمند وهماهنگ در سطوح مسئولین و نهادهای اجرایی است. در مراحل اولیه بلایا خدمات سلامتی عامل اصلی بقا هستند. از آنجایی که بلایا تاثیر چشمگیری بر بهداشت، سلامت عمومی و رفاه جامعه آسیب دیده می گذارند، لذا بررسیی موانع و عوامل تسهیل کننده خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایا بسیار حائز اهمیت بوده و در این مقاله سعی شده است بر اساس تجربیات ارائه دهندگان خدمات سلامتی در بلایا به بررسی عوامل بازدارنده و تسهیل کننده در ارائه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایا پرداخته شود. روش: پژوهش حاضر به روش گراندد تئوری انجام شد نمونه ها 14 نفر شامل 4 پرستار ، روانپزشک، مددکار، روانشناس، پزشک عمومی، کارشناس بهداشت، اپیدمیولوژیست و دو نفر اهالی بم بودند: از مصاحبه های نیمه ساختار یافته ها برای جمع آوری داده ها استفاده شد. کلیه مصاحبه ها ضبط و سپس کلمه به کلمه دست نویس شد تا در مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. تجزیه و تحلیل داده ها این تحقیق به روش استراوس و کوربین صورت گرفت. یافته ها: عوامل انسانی، هماهنگی، امکانات و تجهیزات، مدیریت و فرهنگی و اطلاعاتی باکدهایی مثل کمبود نیروی متخصص، عدم هماهنگی ، کمبود نیرو و تجهیزات، خودمحوری، نبود اطلاع رسانی و … به عنوان موانع و عوامل بازدارنده ارائه خدمات سلامتی توسط مشارکت کنندگان مطرح شدند. عوامل تسهیل کننده ارائه خدمات سلامتی شامل مدیریت، خدمات فرهنگی – آموزشی، نیروی انسانی و امکانات و تجهیزات با کدهای مدیریت واحد، لزوم هماهنگی ، اهمیت حمل و نقل مصدوم، لزوم توجه به مسایل فرهنگی ، لزوم وجود پزشک و پرستار، تامین نیازها بر اساس فرهنگ و … توسط مشارکت کنندگان مطرح شدند. بحث: شرکت کنندگان در این مطالعه معتقدند که بزرگترین مانع برای ارائه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایا عدم هماهنگی است که در عواملی مثل مدیریت، نیروی انسانی، تجهیزات واطلاع رسانی به طور کامل مشهود بود و می توان با هماهنگی کاری و طی فرآیندی شامل بررسی سریع محل، فراخوان و اعزام گروه ها، تامین و توزیع اطلاعات و ارزیابی مداوم عملکرد خدمات کارآ، سریع و با کیفیت بالا به مردم منطقه آسیب دیده ارائه داد.

عوامل تسهیل کننده ، موانع ، بلایای طبیعی ، خدمات سلامتی ، گراندد تئوری