یوسفعلی عابدینی
جواد ایزدیار
علی حاج ابولفتح

بر اساس اولویت های ارائه شده در برنامه های اول تا چهارم توسعه کشور از یک طرف، و بالا بودن آمار بلایای طبیعی مثل زلزله در کشور و بویژه در استان زنجان از طرف دیگر، مطالعات از اولویت های ملی تحقیقات کشور می باشند. لذا با توجه به اهداف توسعه پایدار و ملی کشور مطالعات زمین لرزه ای برای منطقه و کل کشور از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به مستندات تاریخی قدمت رخداد زمین لرزه ها به هزاره سوم پیش از میلاد میرسد، اما توصیف مستند اثار زلزله به ابتدای دوره اسلامی در سده هفتم میلادی بر می گردد. تا کنون بیش از 6000 مورد زلزله که با اهمیت نیز توصیف شده اند ثبت شده است که دارای بزرگی بیش از 6/5 ریشتر بوده اند. در همین راستا برای زلزله رودبار بزرگی 7/3 ریشتر ثبت گردیده است. ایران از نظر جغرافیایی در منطقه ای ازکره زمین قرار دارد که از نظر زمین شناسی و تکنوتیکی جزء مناطق لرزه خیز ناآرام و پر تکاپوی نوارآلپا – هیمالیا – آلپاید می باشد به همین دلیل، ایران دارای پوسته شدیدا خرد شده و تکتونیزه می باشد و در طی دوران های مختلف زمین شناسی شاهد فعالیت های کوهزایی عمده در این سرزمین بوده ایم و عوارض ناشی از ادامه این فعالیت های تکتونیکی در دوران چهارم زمین شناسی تعداد زیادی گسل های جوان و فعال ایجاد کرده است. حرکات طبقات زمین در امتداد این گسله ها با وقوع زمین لرزه های خفیف، متوسط و شدیدی که گاهی بسیار مرگبار و خسارت آور می باشد، توام است و نتیجه آن تلفات جانی و خسارت مالی بیشتر است . لذا میلیاردها ریال حسارت مالی و صدها هزار کشته و زخمی حاصل از زلزه هایی هستند که هر چند یک بار در نقا ط مختلف کشور رخ می دهند. بر مبنای تحلیل های آماری از زلزله های گذشته و با توجه به ویژگی های زمین ساختی و وضعیت کلی تکنونیک منطقه ای گستره زنجان در مناطق شمالی و نوار شمالی البرز که بخش دیگری از فلات ایران است و از قفقاز شروع شده و تا البرز غربی ، البرز مرکزی ، البرز شرقی و قسمت هایی از شمال خراسان را در بر میگیرد. بررسی زلزله ها و گسلهای زنجان نشان می دهد که حداقل 40 گسل کوچک و بزرگ تا شعاع 300 کیلومتری زنجان وجود دارد.