سیدحسین حسینی - گروه مهندسی برق دانشکده فنی - دانشگاه تبریز
غلامرضا ذاکر - گروه مهندسی برق دانشکده فنی - دانشگاه تبریز

به موازات توسعه شبکه های قدرت، کنترل قدرت راکتیو در شبکه اهمیت روزافزونی پیدا نموده است . جذب و یا تولید قدرت راکتیو بصورت پیوسته و قابل کنترل از مشخصه های کار موتورهای سنکرون وکمپانزاتورهای استاتیکی میباشد . ولی در این میان بخاطر مشکلات عدیده موتورهای سنکرون کمپانزاتورهای استاتیکی ارجعیت دارند . برایبرآورد مشخصه کار کنترل پیوسته فوق الذکر کمپانزاتورهای استاتیکی باید متشکل از دو سیستم T.S.C و 1 T.C.R ) 2 ویا ) S.C باشند . کنترل متقارن زاویه آتش تریستورهای سه فاز راکتور در سیستم T.C.R امکان کنترل پیوسته روی قدرت راکتیو جذب شده را فراهم می آورد . اما این کنترل باعث ایجاد هارمونیکهای جریان در شبکه تغذیه گشته که بنوبه خود باعث پائین آمدن کیفیت کار شبکه میگردد . روشهائی که عموماً طراحان شبکه جهت حذف هارمونیکهای فوق بکار می گیرند شامل سیستم های شش پالسه و یا دوازده پالسه میشود . در این راستا فقط حذف هارمونیکهای مضرب (3) و هارمونیکهای (5) و (7) حاصل این نوع طرح میباشد . علیرغم حذف این هارمونیکها به لحاظ وجود سایر هارمونیکها کیفیت کار شبکه باز هم چندان مطلوب نبوده، لذا جهت کاهش و یا حذف آنها باید تدابیر مناسب و ممکن را اتخاذ نمود . از این رو کاهش کل هارمونیکها موضوع اصلی این مقاله را تشکیل میدهد . بکارگیری ترانسفورماتور با نسبت تبدیل متغیر از ملزومات اولیه این بررسی بوده و براین اساس مطالعات شامل دو بخش زیر میباشد . - تغییر متوالی پله ترانسفورماتور بدن تپ چنجر .تغییر متوالی پله ترانسفورماتور مجهز به تپ چنجر زیر بار .3 - با بکار گیری تغییر متوالی پله ترانسفورماتور دامنه هارمونیکها را در شبکه میتوان کاهش داده و اثرات سوء آنها را به حداقل ممکن رسانید درچنین شرایطی بهره برداری از شبکه از کیفیت مطلوبی برخوردار خواهد بود