محمدرضا جعفرزاده - گروه عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد

در این مقاله در ابتدا نحوه عملکرد استخرهای خورشیدی بطور خلاصه توصیف میشود و مساحت تقریبی یک استخر با دانستن اختلاف درجه حرارت آن و درجه حرارت محیط، میزان تابش خورشیدی و نیز نرخ متوسط مصرف سالانه انرژی محاسبه میگردد . سپس به شرح کاربردهای استخرهای خورشیدی در زمینه های گرمایشی، نمک زدایی، تولید الکتریسیته و استفاده های چند منظوره پرداخته میشود . در قسمت بعد عواملی که در انتخاب محل مناسب برای یک استخر خورشیدی موثر است تشریح میگردد و روش کمی کردن پارامتر ها در سایت های مختلف با تعیین “ ضریب مطلوبیت ” هر سایت ارائه میشود . در انتها مشخصات سایت های مناسب جهت احداث استخر خورشیدی در ایران بررسی میشود و مزیت احداث استخر خورشیدی در کاهش شوری آب و خاک و ایجاد صنعت استخراج نمک مطالعه میشود . -1 تعریف یک استخر خورشیدی با گرادیان شوری فناوری استخرهای خورشیدی یکی از تکنیکهای نسبتا ساده استفاده از انرژی خورشیدی است . در این استخرها ( شکل (1 ، آب در سه ناحیه با افزایش شوری ذخیره میشود . حداکثر شوری در ناحیه بالایی استخر خورشیدی در حدود شوری آب دریا است 3/3). در صد وزنی ) ضخامت این ناحیه هر چه کمتر باشد عملکرد حرارتی استخر بهتر میشود . اما بهرحال پیدایش این ناحیه، بدلیل عواملی از قبیل اختلاط سطحی ناشی از وزش باد و یا انتقال نمک از لایه زیرین به سطح استخر خورشیدی، اجتناب ناپذیر است . ضخامت معمول لایه سطحی در حدود 10 تا 30 cm است که در “ شرایط حفاظت نشده ” به نیم متر و بیشتر هم میرسد در لایه سطحی، بدلیل یکنواختی دانسیته، حرکت همرفتی در عمق صورت میپذیرد . در ناحیه وسط چگالی آب، بطور شبه خطی، با عمق افزایش پیدا میکند تا به حداکثر مقدار خود برسد . بدلیل افزایش چگالی امکان حرکت همرفتی در این ناحیه وجود ندارد . عمق این لایه در حدود 1 تا 1/5 متر میباشد . در لایه زیرین، که سنگین ترین ناحیه استخر خورشیدی است، چگالی آب نمک نسبتا یکنواخت و در حد نزدیک به اشباع میباشد بنا بر این، در ناحیه اخیر، حرکت همرفتی صورت میپذیرد . ضخامت این ناحیه متغیر است و بسته به نیاز تا دو متر هم میتواند برسد

استخر خورشیدی، انرژی خورشیدی