رضا کریم کشته - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه پیام نور کرج
حسین صبوری - دانشیارگروه تولیدات گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس

در این تحقیق ارتباط بین صفات زراعی و نشانگرهای مولکولی در برنج با استفاده از 21 صفت زراعی و 144 باند تشکیل شدهحاصل از 10 آغازگر بین ریزماهواره در 59 ژنوتیپ برنج مورد مطالعه قرار گرفت. آبیاری مزرعه در هر دو محیط غرقاب و تنش، تا مرحلهپنجه دهی ارقام به طور غرقاب انجام شد. سپس برای ایجاد تنش، از 40 روز پس از نشاء (مرحله حداکثر پنجه زنی) تا پایان فصل زراعی به فاصله 25 روز انجام شد. بیشترین محتوای اطلاعات چند شکل (PIC) را آغاز گر ISSR-7 با 0/49 و آغازگرهایی ISSR-9 ،ISSR-8 ،ISSR-2 و ISSR-10 با 0/47 کمترین مقدار PIC را به خود اختصاص دادند. براساس تجزیه رگرسیون داده های مولکولی و صفات مورفولوژیکی، در مجموع 70 نشانگر برای شرایط نرمال و 72 نشانگر برای شرایط تنش خشکی برای صفات مرفولوژیکی شناسایی شد. در شرایط نرمال عرض برگ پرچم با 9 نشانگر و در شرایط تنش خشکی طول خروج خوشه از غلاف، عرض برگ پرچم، تعداد دانه کل، تعداد دانه پر خوشه و عملکرد در هکتار با 6 نشانگر بیشترین نشانگرهای مثبت را نشان دادند. بیشترین توجیه تغییرات در شرایط نرمال مربوط به صفت مدت زمان رسیدگی (0/20) توسط مکان های ژنی ISSR4-8, ISSR1-5, ISSR1-2, ISSR5-1, ISSR6-7, ISSR10-11, ISSR7-4, ISSR1-7 ISSR2-5, ISSR8-9 تبیین شد. در شرایط تنش خشکی بیشترین توجیه تغییرات مربوط به صفت عملکرد در هکتار (0/17) توسط مکان های ژنی ISSR2-8, ISSR9-ISSR1-6, ISSR10-8, ISSR10-10, ISSR3-1 تبیین شد. تعدادی از نشانگرها با بیش از یک صفت در ارتباط بودند. از نتایج این تحقیق در تامین اطلاعات اولیه برای انتخاب غیر مستقیم صفات از طریق نشانگرهای مرتبط مفید می باشد.

برنج، تنش خشکی، رگرسیون گام به گام، نشانگرهای آگاهی بخش