منوچهر قلی پور - استادیار دانشگاه صنعتی شاهرود
افشی سلطانی - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

یکی از مؤثرترین راه ها برای کنترل رواناب، ایجاد پوشش گیاهی است که با کشت گیاهان مرتعی سازگار به منطقه انجام پذیر می باشد. درصد پوشش گیاهی لازم برای به صفر و یا به حداقل رساندن رواناب، بسته به میزان بارش، مقدار شیب، نوع خاک مقدار آب موجود در خاک متفاوت است که باید محاسبه گردد. بر همین اساس، طراحی نرم افزار RUNOFFI برای شرایط اقلیمی و ادافیکی مختلف مراتع ایران مفید به نظر می رسد. که اساس آن محاسبه رواناب به روش شماره منحنی خاک است. کاربر با وارد کردن درصد پوشش گیاهی و 4 متغیر بالا در ورودی نرم افزار، می تواند مقدار رواناب را محاسبه کند. علاوه بر این، با کم و یا زیاد کردن درصد پوشش گیاهی در ورودی نرم افزار، می تواند مقدار رواناب را محاسبه کند. علاوه بر این، با کم و یا زیاد کردن درصد پوشش گیاهی در ورودی، امکان بدست آوردن درصد پوشش گیاهی لازم برای به صفر و یا حداقل رساندن رواناب وجود دارد. به منظور ارائه یک بانک اطلاعاتی برای مقدار رواناب در شرایط مختلف، 10 مقدار متفاوت آب در خاک، 20 مقدار مختلف پوشش گیاهی (%)، 15 مقدار متفاوت شیب (متر بر متر)، 10 مقدار مختلف بارندگی و 11 نوع خاک با بافت و عمق متفاوت، به صورت فاکتوریل ترکیب شده و در نتیجه مقدار رواناب برای 330000=11x10x15x20x10 وضعیت محاسبه گردید. این اطلاعات در یک فایل نرم افزار EXCEL به عنوان بانک اطلاعات ذخیره گردید. CD نرم افزار RUNOFFI و بانک اطلاعاتی به طور رایگان برای علاقمندان قابل دسترس است.

مرتع، رواناب، نرم افزار، بانک اطلاعاتی