سید حمید جوادی - شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس

شهر تهران با وسعتی در حدود 70،000 هکتار فاقد یک سیستم کامل جمع آوری شبکه فاضلاب شهری بوده که در طی سالیان اخیر مطالعات و اجرای قسمت های اعظمی از آن در دستور کار مسوولین مربوط قرار گرفته است. اجرای طرح فاضلاب تهران بعنوان یکی از بزرگترین طرحهای تاسیساتی و زیر ساختهای شهری، همزمان با بحث آغاز علمیات لوله کشی آب تهران (سالهای 1377 و 1328) در محافل علمی و سیاسی و اجتماعی وقت مطرح شد و با آغاز عملیات احداث شبکه توزیع آب تهران در سال 1330 چگونگی ایجاد تاسیسات فاضلاب تهران بطور جدی تری دنبال شد تا اینکه از ژوئن سال 1972 (25 خرداد 1351) یک مطالعه بررسی قبل از سرمایه گذاری در مورد نیازها و امکانات موجود شهر تهران در رابطه با طرح فاضلاب و زهکشی آبهای سطحی تهران تحت نظر دولت ایران توسط برنامه توسعه عمران سازمان ملل متحد (UNDP) از طریق سازمان بهداشتی جهانی (WHO) آغاز گردید. از آن زمان تاکنون بررسی ها و مطالعات متعددی در خصوص اجرای طرح بزرگ شبکه جمع آوری، دفع و تصفیه فاضلاب کلان شهر تهران صورت پذیرفته است که از جمله آنها می توان به مطالعات طرح جامع فاضلاب تهران شامل بازنگری مبانی گذشته طرح و تهیه الگوی کلی شبکه جمع آوری فاضلاب شهر تهران برای کلیه مناطق شهر و نیاز به ساخت و احداث تصفیه خانه های فاضلاب را اشاره نمود. این طرح از جمله طرح های بزرگی است که می توان به آن ا زدیدگاه های مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فنی، محیط زیستی و … توجه فراوان نمود. در این مقاله سعی شده است تا ابعاد و تاثیرات مختلف این طرح بزرگ از نقطه نظر و دیدگاه زیست محیطی مورد تحلیل قرار گیرد. در این بررسی مسائل مختلفی از جمله مصالح و تکنیک های ساخت و ساز تاسیسات شبکه جمع آوری فاضلاب شهری ، بازیافت مصالح و استفاده مجدد از آنها و منابع پایدار انرژی و انرژی های تجدید پذیر (با نگرش به استفاده مجدد از پساب تصفیه شده فاضلاب شهر)، مدیریت منابع آب، مدیریت بخران در محیط زیست، فرهنگ سازی و محیط زیست شهری و … مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است.

تهران، زیر ساخت های شهری، شبکه جمع آوری و تصفیه خانه های فاضلاب، محیط زیست