سیدعلی میرخانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد ژئوتکنیک دانشگاه پلی تکنیک تهران
سیدمجدالدین میرمحمدحسینی - عضو هیات علمی دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه پلی تکنیک تهران

پروژه های علاج بخشی سدها به دلایل مختلفی تعریف میگردند که از آن جمله میتوان بروز اختلال در عملکرد بخشهای مختلف سد، پایان یافتن عمر مفید سدها و ورود حجم زیاد رسوبات به مخزن سدها را نام برد. یکی از سدهای واقع شده در استان خراسان شمالی، سد خاکی سنگریزهای اسفراین میباشد. این سد در 20 کیلومتری شمال شرق شهر اسفراین واقع شده و در حال بهرهبرداری است. علاجبخشی این سد از آنجا حائز اهمیت است که سد مذکور در بالادست شهر اسفراین با تراکم جمعیت نسبتا بالا قرار دارد. هدف از اجرای این سد کنترل سیلاب و تنظیم آب دهی رودخانه بیدواز به منظور تامین بخشی از نیاز آب کشاورزی اراضی پایین دست و همچنین تامین آب شرب شهر اسفراین میباشد. در صورت بروز مشکل برای سد هر یک از کاربردهای مذکور با اختلال مواجه خواهد شد.. در تحقیق حاضر به کمک مدلسازی دو بعدی عددی با استفاده از نرم افزار تفاضل محدود FLAC 2D به مدلسازی و بررسی علاج بخشی سد بیدواز (اسفراین) پرداخته شده است. ابتدا مشکلات مشاهدهشده در مطالعات میدانی این سد گزارش شده و مورد بررسی قرار گرفته است. سپس بعد از بررسی روشهای کاربردی علاجبخشی برای سد اسفراین، روشهای علاج بخشی مناسب پس از انتخاب، با استفاده از مدلسازی عددی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که برای علاجبخشی و کنترل تراوش و پایدارسازی سد، استفاده از دیوار آب بند بتن پلاستیک با ضخامت حداقل 80 سانتیمتر و استفاده از برم در پایین دست سد با ارتفاع معادل یک سوم ارتفاع تاج ضروری به نظر میرسد.

رفتارسنجی، سد بیدواز، علاج بخشی، روش تفاضل محدود، FLAC2D