مهرتاش معتمدی - پژوهشگر دوره پسا دکتری مهندسی زلزله، دانشگاه بریتیش کلمبیا، ونکوور،
فریبرز ناطقی الهی - استاد پژوهشکده مهندسی سازه، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهند
منصور ضیایی فر - استادیار پژوهشکده مهندسی سازه، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و م

در این مقاله به مطالعه کاربرد میراگر فلزی آکاردئونی در مقاوم سازی لرزه ای قابهای فولادی پرداخته می شود. میراگر فلزی آکاردئونی، نوعی وسیله مستهلک کننده انرژی زلزله در سازه است که بر اساس خاصیت جاری شوندگی فلزات کار می کند. پیش از این، مطالعات آزمایشگاهی و تحلیلی بر روی لوله های جدارنازک آکاردئونی نشان داده بود، این لوله ها در مکانیسم تغییر شکل محوری رفتار هیسترتیک مناسبی داشته و از نظر جذب انرژی در سطح قابل قبولی قرار دارند و می توان از آنها بعنوان یک نوع میراگر فلزی جاری شونده استفاده کرد. شکل منحنی های هیسترزیس تابع مشخصات هندسی لوله ها می باشد و با تغییر نسبتهای هندسی شکل جداره می توان به حداکثر توان جذب انرژی در لوله های جدارنازک آکاردئونی دست یافت. به منظور مطالعه کاربرد میراگر فلزی آکاردئونی در مقاوم سازی لرزه ای قابهای فولادی از مطالعات آزمایشگاهی استفاده شده است. برای انجام مطالعات آزمایشگاهی یک قاب فولادی یک طبقه یک دهانه و سه نمونه آزمایشگاهی از میراگر پیشنهادی ساخته شده است. میراگر ها متناسب با نیاز زلزله و ظرفیت سازه طراحی شده اند. سازه ساخته شده، پس از نصب برروی قاب عکس العمل آزمایشگاه ، در دو حالت قاب تنها و قاب مجهز به میراگر فلزی آکاردئونی با جک هیدرولیکی مورد آزمایشات چرخه ای قرارگرفته و تأثیر الحاق میراگر بر قاب بررسی شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد، الحاق میراگر فلزی آکاردئونی با مکانیسم محوری به قاب، سختی و ظرفیت باربری قاب را افزایش داده و ضمن تمرکز خسارت در میراگر، اجزای سازه در حالت الاستیک و بدون خسارت بار جانبی را تحمل می نماید. باعث افزایش ظرفیت شکل پذیری و جذب انرژی هیسترتیک قاب می گردد و می توان از آن برای مقاوم سازی لرزه ای قابهای فولادی استفاده نمود.

میراگر فلزی آکاردئونی، انرژی هیسترتیک، مطالعه آزمایشگاهی، مقاوم سازی لرزه ای