سمانه متقی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
ایرج اله اله دادی - استادیار پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
محمدرضا اردکانی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات پزشکی و کشاورزی هسته ای کرج، سازمان انرژی ا
نجات پیرولی بیرانوند - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات پزشکی و کشاورزی هسته ای کرج، سازمان انرژی ا

امروزه در کشور ایران برای کشت انواع لگوم از کودهای نیتروژنه استفاده می گردد، که این امر با اصول کشاورزی پایدار مطابقت ندارد .این در حالی است که بیش از یکصد سال است که رابطه همزیستی تثبیت کننده نیتروژن بین انواع لگوم و باکتری های خانواده ریزوبیاسه (Rhizobiacea) شناسایی شده و سال های متمادی است که مایه تلقیح های تولید شده ریزوبیومی جهت افزایش عملکرد و کاهش مصرف کود های نیتروژنی در کشت انواع لگوم استفاده می گردد )یادگاری و همکاران .( 1383 از نقطه نظر زراعی سویا یکی از سرشارترین منابع پروتئینی و روغن گیاهی است که بیشترین سطح زیر کشت را در بین دانه های روغنی در دنیا (56/2 میلیون هکتار) و ایران ( ۱۳۰ هزار هکتار) به خوداختصاص داده است (2و4) به عقیده سناراتن و همکاران ( ۱۹۸۷ ) اثر متقابل گیاه میزبان و سویه باکتری به قدری اختصاصی می باشد که ارزیابی دقیق توان تثبیت بیولوژیک نیتروژن در ارتباط با گیاه میزبان یا سویه باکتری غیر ممکن است، لذامعرفی سویه خاصی از باکتری همزیست به عنوان سویه ای کاملا موثر یا غیر موثر برای تمام ارقام سویا غیر ممکن خواهد بود .( ۵) در بررسی های انجام شده در سالهای اخیر، برخی از سویه های مناسب برای برخی ارقام سویا شناسایی شده اند( ۱)، اما در زمینه ترکیب سویه های مختلف و اثر مایه تلقیح ترکیبی روی ارقام سویا تحقیق چندانی صورت نگرفته است .لذا این بررسی بر رقم سحر سویا و سه سویه خالص برادی ریزوبیوم ژاپونیکوم و مخلوط مساوی این سویه ها به منظور مقایسه توان تثبیت نیتروژن ملکولی چند سویه خالص سازی شده و مایه تلقیح های ترکیبی این سه سویه با رقم سحر و تعیین اثر مایه های ترکیبی جهت تلقیح سویا صورت پذیرفت .