اکبر گندمکار - هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

خاک فسفات با ٣٥ درصد فسفر کل،منبع عمده تهیه کودهای فسفاته است.تولید صنعتی کودهای فسفاته از خاک فسفات مستلزم صرف هزینه های سرسام آور وخروج ارز از کشور میباشد.یکی از روشهای کاربرد مستقیم خاک فسفات استفاده از مواد اسیدزا نظیر گوگرد،مواد آلی و باکتریهای تیوباسیلوس تیواکسیدانس است.اسیدسولفوریک حاصل از اکسیداسیون گوگرد توسط باکتری تیوباسیلوس با خاک فسفات واکنش داده و تولید مواد محلول تری مانند مونو و دی کلسیم فسفات میکند. ( ٣،1) بدست آمده است که کاربرد مستقیم خاک فسفات برای درختان و گیاهان دائمی،عملکردی مشابه سوپر فسفات داشته است.در آمریکا کاربرد کودهای فسفره بر اساس آزمون خاک بوده و در درختان بارور مرکبات بنا بر آزمون خاک ما بین ٢ تا3/5 کیلو گرم فسفر در سال بکار می برند. بیان گردید که در کوبا،خاک فسفات در محصولاتی نظیر مرکبات ،نیشکر،برنج و مراتع از نظر اقتصادی قابل رقابت با کودهای فسفره میباشد و افزودن قارچهای مایکوریزا به خاک فسفات موجب افزایش میزان فسفر قابل جذب آن گردیده و میتوان از آن بعنوان جانشین کودهای فسفره استفاده نمود ( ٢،٤،٥). بیوفسفات تولیدی در ایران، دارای ۶۰ درصد خاک فسفات( ۴۰ % پنتاکسید فسفر) ، ۲۰ درصد گوگرد، ۱۶ درصد مواد آلی، ۴درصد سولفات روی و یک بسته ۳۰۰ گرمی مایه تلقیح باکتری تیوباسیلوس بازاء هر کیسه ۲۵ کیلوگرمی به منظور جایگزین سوپر فسفات تریپل تولید شده است. اهداف این پژوهش بررسی امکان کاربرد بیو فسفات طلائی بجای سوپر فسفات تریپل و همچنین تعیین مقدارمورد نیاز فسفر در تغذیه مرکبات شمال خوزستان بود.