هادی عامری خواه - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد
مصطفی چرم - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
احمد لندی - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
سیروس جعفری - استادیار دانشگاه رازی کرمانشاه

گازهای گلخانه ای کربنه مسئول بیشترین بخش اثرات گلخانه ای و به تبع آن تغییر اقلیم جهانی هستند ( ۶). بررسی اثرات زیست محیطی تغییر اقلیم جهانی تحت تأثیر گازها ی گلخانه ا ی از یک دهه پیش در دستور کار محیط زیست جهانی قرار گرفته است . تغییر کاربری اراضی به عنوان یکی از عوامل تاث یر گذار بر تصاعد گازها ی گلخانه ا ی به اتمسفر اثرات معنی داری بر تغییرات اقلیم جهانی گذارده و این مسئله ب ررسی این موضوع را به عنوان یکی از محرک های تغییر اقلیم جهانی اجتناب ناپذیر می سازد . جامعه جهانی در یازدهم دسامبر ۱۹۹۷ در کیوتو ژاپن پروتکلی را امضا نمودند که بر طبق مفاد آن اعضاء تلاشی فراگیر را برای کاهش تصاعد گازهای گلخانه ای صورت خواهند داد . بخش ۳ بند ۴ لا یحه الحاق دولت جمهور ی اسلامی ایران به پیمان کیوتو به نقش مدیریت جنگل ها، مدیریت اراضی کشاورزی، چرا و ایجاد پوشش گیاهی جدید در کاهش تول ید گاز ها ی گلخانه ا ی می پردازد که منابع تولید و مصرف خاک نیز جزو این بخش قرار می گیرند . خاکها جزء مهمی از چرخه جهانی کربن و نیتروژن هستند که می توانند منابع تولید و یا مصرف گازهای گلخانه ای کربنه و نیتروژنه باشند ( ٦). اکوسیستم های کشاورزی حدود ٣٦ درصد سطح اراضی زمین را اشغال نموده اند که برخی از این اراضی جزو غنی ترین خاکها از نظر مقدار کربن آلی هستند و به همین علت نقش م همی در ذخیره و رها سازی کربن به صورت گاز گلخانه ا ی دی اکسید کربن در چرخه کربن در اکوسیستم های خشکی بازی می کنند ( ١). عملیات کشاورزی فقط سبب افزایش دی اکسید کربن نمیشود بلکه سایر گازهای گلخانه ای مانند نیتروس اکسید و متان را نیز تحت تاثیر قرار می دهند ( ٥). فرایند تنفس و هدر رفت کربن خاک تحت تاثیر عواملی از محیط چون سطح آب زیر زمینی ، درجه حرارت خاک ،رطوبت خاک ، میزان DOC زیست توده میکروبی ، ذخیره و معدنی شدن نیتروژن در خاکها ، خصوصیات فیزیکی ، تابش خورشید، بارندگی ، درجه ، حرارت هوا ، نوع خاک ، رطوبت خاک ، نوع گیاهان در حال رشد ، تنفس ریشه و ترشحات ریشه می باشد ( ۳). جهت تعیین مقدار تصاعد این گازها روشهای متفاوتی وجود دارد که یک روش آن بررسی تغییرات کربن آلی خاک و یا اندازه گیری مستقیم تصاعد تحت شرایط مدیریتی خاص می باشد . جهت کاهش گازهای گلخانه ای کربنه در بخش کشاورزی بایستی در ابتدا میزان و روند افزایش این گازها مشخص گردد . هدف از ا ین بررسی تعیین مقاد یر تغییر تصاعد گازها ی گلخانه ای کربنه تحت تاث یر تغییر کاربر ی اراضی بکر منطقه جنوب خوزستان بوده است.