اکبر گندمکار - هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

مواد آلی به علت اثرات سازنده ای که بر خصوصیات فیزیکی، شیمیائی و حاصلخیزی خاک دارد، بعنوان یکی از ارکان باروری خاکها شناخته شده است . خاکهای مناطق خشک و نیمه خشک از نظر مواد آلی بسیار فقیر هستند . مقدار مواد آ لی در بیش از ٦٠ درصد خاکهای زیر کشت در ایران کمتر از یک درصد و در بخش قابل توجهی از آنها کمتر از نیم درصد است . با توجه به اینکه دستیابی به عملکرد بالقوه خاکهای تحت کشت بدون تامین مواد آلی کافی در خاک امکان پذیر نمی باشد، لذا مطالعه کلیه راههائی که بتوان مو اد آلی را در خاک افزایش داده و مواد آلی موجود در خاک را نگهداری نمود، از اولویت خاصی برخوردار می باشد. سوزاندن کاه و کلش و دیگر بقایای گیاهی پس از برداشت محصول، علاوه بر اینکه سبب انهدام موجودات زنده خاک و هدر رفت ماده آلی خاک شده،در بلند مدت منجر به شور شدن و یا فرسایش شدید خاک میگردد . با تبدیل ضایعات مختلف کشاورزی به کمپوست علاوه بر جلوگیری از کاهش ماده آلی خاک، سبب فعال شدن فاز بیولوژیکی خاک که یکی از ارکان مهم در قابل جذب ساختن عناصر معدنی برای گیاه میباشند شده و در نهایت نیاز گیاه به کودهای شیمیائی به خصوص عناصر میکرو را کاهش میدهد. لذا در این طرح با استفاده از روش روباز که یکی از روشهای موثر و کم هزینه در تهیه کمپوست میباشد، زارعین را با ساخت و نحوه مصرف کمپوست آشنا نموده و آنها را در تامین بخشی از نیازهای خود به کودهای آلی خود کفا می نماید . در طرح حاضر زارعین شهرستانهای دزفول و شوش استان خوزستان با نحوه تبدیل بقایای گندم، ذرت، کنجد و باگاس نیشکر به کود آلی کمپوست و روش مصرف آن در زراعتهای گندم و ذرت آشنا گردیدند.