احمد خاکزاد - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین ، دانشگاه شهید بهشتی
احمد گلبهاری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

پوزولانها موادی هستند سیلیسی و آلومینی که پس از ترکیب با آهک در حضور آب و دمای معمولی، مواد پایداری تشکیل داده و خاصیت گیرشی بروز میدهند. هرچه میزان شیشه موجود در مواد پوزولانی بیشتر باشد، فعالیت پوزولانی برای جذب آهک بیشتر خواهد شد. بر این اساس فار شیشه (آمورف) در ترکیبات وزولانی از اهمیت بیشتری برخوردار است. توفهای سازند کرج اطراف کوه دماوند که از منشاء انفجارات آتشفشانی هستند. دارای خاصیت پوزولانی بوده و می توانند به عنوان منابع پوزولانی تلقی گردند که در ساخت سیمانهای ویژه ای بنام سیمانهای پوزولانی (ضد سولفاته) از جهات مختلف اقتصادی و کیفیت نوع سیمان حائز اهمیت هستند. آزمایشات متعددی که بر روی نمونه های توفهای سازند کرج اطراف کوه دماوند صورت گرفته است این واقعیت را روشن می سازد.