محمد قویدل سیوکی - مدیریت اکتشاف وزارت نفت

در این مقاله برای نخستین بار سازند زاکین برای رسوبات دوره دونین در حوضه زاگرس معرف و مورد بحث قرار می گیرد. نام این سازند از روستائی به همین نام واقع در جنوب کره فراقون گرفته شده است. که در فاصله 80 کیلومتری شمال بندر عباس قرار دارد. برش نمونه (Type section) این سازند در تنگ زاکین واقع در کوه فراقون است. ضخامت سازند زاکین در برش نمونه 285/5 متر است که بطور عمده از ماسه سنگ و شیل تشکیل شده است. قاعده این سازند از یک متر کنگلومرا تشکیل شده و بطور هم شیب با ناپیوستگی فرسایشی روی سازند سرچاهان (سیلورین زیرین) قرار می گیرد. حد بالای زاکین با ناپیوستگی فرسایشی مشخص می شود که بطور هم شیب زیر کنگلومرای قاعده سازند فراقون (پرمین زیرین) قرا رمی گیرد. سازند زاکین با واحدهای سنگ چینه ای دوره دونین در البرز و ایران مرکزی کاملاً متفاوت است. زیرا واحدهای سنگ چینه ای این دوره در حوضه های البرز و ایران مرکزی از رسوبات کربناته و تبخیری تشکیل شده اند در صورتیکه سازند زاکین شامل رسوبات تخریبی است. از سوی دیگر واحدهای سنگ چینه ای دوره دونین در البرز مرکزی حاوی ماکرو و میکروفسیل های جانوری فراوان است در حالیکه این سازند فاقد هر گونه فسیل جانوری است. در مقام مقایسه سازند زاکین کاملاً شبه واحدهای سنگ چینه ای دوره دونین سازندهای تاویل، جوف و جبه در عریستان است. از آنجا که واحدهای سنگ چینه ای دونین مخازن هیدروکربوری مناسبی در عربستان سعودی است بنابراین واحد سنگ چینه ای زاکین در حال و آینده هدف مناسبی برای کشف هیدروکربور در حوضه زاگرس می باشد.