میررضا موسوی - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

این سئوال که ساختمان میکروسکپی سنگها چه تاثیری بر پارامترهای فیزیکی آنها دارد، در گذشته موضوع بسیاری از مطالعات علمی بوده و هنوز هم عنوان مطالعات مختلف را تشکیل می دهد . البته اغلب بررسیهای گذشته بر جنبه های ریاضی مساله (مدل سازی) متمرکز بوده اند و جنبه های زمین شناسی در آنها در نظر گرفته نشده است. در همین رابطه موقعیتی پیش امد که بتوانیم موضوع را از بعد زمین شناسی بر رووی سنگهای گربمناتی دوره مالم در یک چاه نمونه بررسی نماییم. برای این منظور تعداد 121 نمونه از سنگ شناختی (با میکروسکپ پلاریزان و SEM) و پتروفیزیکی مورد مطالعه قرار گرفتند و نتایج حاصل با یکدیگر مقایسه گردیند. بر اساس این مقایسات مشخص شد که تنوع ساختمان میکروسکپی در سنگهای کربناتی علاوه بر تاثیرگذاری روی اندازه های پتروفیزیکی سنگ (تخلخل، تراوایی ، فاکتور مقاومت سنگی و امثال آن، ، باعث بوجود آمده شرایط فیزیکی متفاوت بین اندازه های مزبور نیز می شود. انعکاس این شرایط را در صورت قرار دادن تغییرات اندازه های پتروفیزیکی در جداول متقاطع می توان بصورت روندهایی مشاهده کرد. البته پراکندگی نقاط بر روی این روندها امکان تعریف یک معادله کلی را در این رابطه ایجاب نمی نمایند، مگر اینکه علت پراکندگی ها در ارتباط با ساختمان سنگ روشن شود. در آن صورت با تلفیق اطلاعات پتروگرافی و پتروفیزیکی و با استفاده از جداول متقاطع می توان روندهای فیزیکی موجود بین پارامترهای هر تیپ سنگی را بطور جداگانه تعریف نمود و آن را بصورت معادله ریاضی در آورد. در بررسی حاضر تابع تراوایی (k) در وابستگی به متغیر log F*F/F برای تیپهای سنگی موجود در نمونه های مورد مطالعه بصورت روندهای خطی تعریف گردیده ولی بنظر نگارنده برای نوشتن معادله ریاضی هر یک از روندهای بدست امده نیاز به مطالعه تیپهای بیشتری است ومبادرت به این کار تنها از روی آنچه که در اینجا آورده شده کمی بی احتیاطی بنظر می رسد.