غلام عباس کاظمی - استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شاهرود

شور شدن ثانویه خاک (Secondary Soil Salinisation) در اثر بالا آمدن سطح ایستایی و یا سطح پتانسیومتری، یک مسئله زیست محیطی فراگیر در استرالیاست. بالا آمدن سطح آب زیرزمینی به دلیل قطع درختان در مقیاس وسیع، پس از مهاجرت اروپاییان صورت گرفته است. به منظور مدیریت و اصلاح وضعیت خاک حوضه های شور شده، سن آب سفره های کم عمق در چهار حوضه آبریز کوچک، توأم با میزان شوری این سفره ها اندازه گیری شد. با تجزیه و تحلیل رابطه سن آب زیرزمینی و میزان شوری آن، اطلاعات مربوط به شوری خاک و مشاهدات محلی، یک مفهوم جدید ارائه گردید. در این تئوری، حوضه های شور شده به سه دسته مختلف تقسیم می شوند: 1) حوضه هایی که در ابتدای فرایند شور شدن می باشند. 2)حوضه هایی که مرحله ابتدایی را پشت سرگذاشته و وارد اوج شوری خود شده اند. 3)حوضه هایی که مرحله اوج شوری را طی کرده و شوری آنها رو به کاهش است و در آینده شوری خاک به حالت طبیعی اولیه باز خواهد گشت. در حوضه های نوع اول، میزان شوری آب زیرزمینی، با افزایش سن آب زیاد می شود و میزان شوری خاک متوسط است ؛ در حوضه های نوع دوم، میزان شوری آب زیرزمینی با افزایش سن تغییری نشان نمی دهد و شوری خاک بیشینه است؛ و در حوضه های نوع سوم، شوری آب زیرزمینی با افزایش سن کاهش می یابد و شوری خاک, بیشتر از میانگین و کمتر از بیشینه است. راه حل کنترل مشکل شوری، بسته به نوع هر حوضه در این تقسیم بندی، متفاوت خواهد بود.