محمدمهدی خطیب - گروه زمین شناسی دانشگاه بیرجند
محمدحسن زرین کوب - گروه زمین شناسی دانشگاه بیرجند

پهنه برشی بوشاد در افیولیت ملانژ جنوب بیرجند، شرایط مناسب جهت فرآیندهای دگرسانی و متاسوماتیسم سنگ های مسیر برش را فراهم نموده است. مهم ترین محصولات این فرآیندها سرپانتینیت و لیستونیت است. سرپانتینیت ها عمدتاً شامل لیزاردیت و کریزوتیل، حاصل دگرسانی پریدوتیت ها ( عمدتاً هارزبوژیت ها و دونیت) بوده و لیستونیت ها نیز به دو گروه لیستونیت های کربناتی و لیستونیت های سیلیسی-کربناتی تقسیم می شوند. همخوانی هندسی رخنمون های دگرسانی با عناصر ساختاری وابسته به پهنه برشی چپگرد بوشاد، بیانگر نقش کنترلی این ساختار هاست. بیشترین شدت دگرسانی در بخش مرکزی پهنه برشی چپگرد بوشاد، در مسیر ساخت های همسو دیده می شود. سرپانتینیت ها با رلیف منفی و لیستونیت ها با رلیف مثبت نیز از مهم ترین ردیاب های مسیر ساختارهای همسو و ناهمسو در پهنه برشی بوشاد به شمار می آیند.چرخش قطعات سنگی در پهنه برشی، موجب پیدایش فضای باز و نهشته شدن مواد معدنی شده است.