ساسان لیاقت - استاد یار دانشگاه شیراز-بخش زمین شناسی
فرید مر - استاد دانشگاه شیراز-بخش زمین شناسی
علیرضا زراسوئدی - دانشجوی دکتری زمین شناسی اقتصادی دانشگاه شیراز

کانسار مس جیان در شمال شرقی شیراز در منطقه بوانات قرار گرفته است. کانه های مس در سنگهای کالک شیست و میکاشیست و کمپلکس سوریان مربوط به دونین بالایی کربنیفر بصورت افشان و پرکننده فضاهای خالی و در درون درزه های لنزهای کوارتزیتی دیده می شود. تمرکز کانه ها (کالکوپیریت مالاکیت) در دو زون شیستوزیته شرقی-غربی به فاصله چند ده متر از یکدیگر در جهت ساختار تکتونیکی منطقه قرار دارد. دماسنجی سیالات درگیر در کوارتزیت حدود 200 تا 250 درجه سانتیگراد را برای دگرگونی منطقه و جایگزینی کانه ها نشان می دهد. مطالعه عناصر نادر خاکی بر روی شیست ها، منشأ آنها را شیل های منطقه معرفی می نماید. آزمایشهای ژئوشیمیایی وجود زمینه بالای مس در بعضی از قسمت های شیست ها را نشان می دهد، این در حالی است که شواهدی مبنی بر منشأ گرفتن مس از توده های نفوذی مشاهده نشد. پراکندگی فراوانی عناصر مس، آهن و روی در محدوده ای به وسعت 15 کیلومتر مربع نشان می دهد که روند پی جویی خاصی در نمونه های سطحی نمی توان یافت. آلودگی ناشی از معدنکاری، آنومالیهای کاذبی را در منطقه ایجاد نموده است. نمونه برداری های گسترده از اعماق مختلف توده معدنی نشان می دهد که توده معدنی درامتداد شیستوزیته منطقه گسترش یافته است. هر چند که نظم خاصی از توده معدنی مشاهده نشد و کانه زایی به صورت منقطع و مارپیچ گونه ای وجود دارد، اما حضور آن در امتداد شیستوزیته منطقه می تواند الگوی اکتشاف تفصیلی را در این منطقه معرفی کند. ژنز معدن مس جیان بر اساس شواهد ساختمانی ناحیه ای و محلی، میکروسکوپی ژئوشیمیایی، چینه شناسی و ژئوترمومتری با مدل کانه زائی گرمابی همزمان با دگر شکلی-دگرگونی مشاهده شده در مونت عیسی استرالیا مطابقت دارد.