ناصر ارزانی - استادیار دانشگاه پیام نور اصفهان

معادن سنگهای ساختمانی مرمریت که در مجموعه افیولیتی شمال نایین قرار دارند مورد مطالعه قرار گرفته و با مقایسه ای که با معادن مرمریت خور و بیابانک (استان اصفهان)، آباده و دهبید ( استان فارس) صورت گرفته است نشان می دهند که چگونه فرایند های دیاژنتیکی می توانند با توالی ( تقدیم و تأخیر) تأثیر خود در کنترل کیفیت سنگ از نظر کوپ دهی، برش پذیری و پلاک دهی، صیقل پذیری، رنگ و درجه استحکام و در نهایت بازار فروش، نقش اساسی داشته باشند. از میان فرایند های دیاژنتیکی،در این مقاله به تأثیر سیلیسی شدن، تبلور مجدد و استیلولیتی شدن توجه گردیده و به مواردی که مهندسین ناظر در روند عملیات اکتشاف در این گونه معادن مواجه هستند اشاره شده است. استیلولیتی شدن و ایجاد زنجیره ( در اصطلاح معدنکاران) پدیده ای متداول و شناخته شده در سنگهای آهکی ( مرمریت) است. این پدیده می تواند در مراحل اولیه تا اواخر دیاژنز عمل کرده و به اشکال مختلف شبکه های خود را در سنگ به وجود آورد. سیلیسی شدن ممکن است به صورت تشکیل نودولها و باندهای سیلیسی و یا جایگزینی فسیل های کلسیتی و زمینه های آهکی سنگ صورت گیرد که موضوع آخر مورد بحث ما نمی باشد. برآیند عملکرد دو فرایند استیلولیتی شدن و سیلیسی شدن در معادن سنگهای ساختمانی مرمریت در شمال نایین با استیلولیتی شدن و تبلور مجدد در معادن آباده قابل مقایسه است و بطور کلی ترکیب هر دو فرآیند درجه کیفیت سنگ را کاهش می دهد.