محمد زارع - بخش زمین شناسی دانشگاه شیراز
عزت الله رئیسی - بخش زمین شناسی دانشگاه شیراز
ناصر اسدی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

چشمه هفتخان یکی از چشمه های دارای اهمیت در دشت بیضای فارس به شمار می آید . در این مطالعه، نحوه ی ایجاد آن، با استفاده از روش ردیابی، مورد تحقیق قرار گرفته است . بدین منظور محلول اشباع حاوی 3 تن کلرید سدیم به عنوان ردیاب به داخل یک چاه آبرفتی در بالادست چشمه مذکور تزریق گردیده است . از چشمه، چاه تزریق و دو چاه در حد فاصل آنها، در چند عمق، نمونه برداری به عمل آمده و غلظت یونهای کلر و سدیم و هدایت الکتریکی (EC) در نمونه ها اندازه گیری گردیده است . پس از گذشت بیش از 30 روز نمونه برداری، هیچگونه اثری از ردیاب تزریقی، در چشمه دریافت نشده، اما بر اساس روند تغییرات پارامترهای مذکور و نتایج مطالعات هیدروژئوشیمیایی در منطقه، تفاوت میان آب چاهها و چشمه و همچنین احتمال وجود یک جریان نشتی از لایه ی آهکی سروک به داخل آبرفت، مشخص شده است . جریان مذکور احتمالاً ناشی از عملکرد یک گسل، شکستگی های محلی یا تأثیر فرسایش و حفرات انحلالی بر لایه مارنی گورپی که بر روی سازند سروک قرار دارد، می باشد . بدین ترتیب نظریه ی تغذیه ی چشمه ی هفتخان از سازند آهکی سروک و پیدایش آن در اثر عملکرد یک گسل، شکستگی های محلی یا فرسایش لایه ی فوقانی نفوذ ناپذیر گورپی، تقویت می گردد.