علی اکبر حسن نژاد - بخش زمین شناسی، دانشکده علوم ، دانشگاه شیراز
فرید مر - بخش زمین شناسی، دانشکده علوم ، دانشگاه شیراز

معدن مس قلعه زری در 55َ 15ََ 58 درجه سانتی گراد طول شرقی و 49َ 43ََ 31 درجه سانتی گراد عرض شمالی در لوت مرکزی ایران و در فاصله حدود 180 کیلومتری جنوب غربی بیرجند واقع شده است. این معدن از نوع رگه ای است و استخراج آن به صورت زیر زمینی صورت می گیرد. کانی زائی در امتداد یک رشته گسل و زون برشی درون سنگهای آتشفشانی پالئوژن با ترکیب آندزیت تا بازالت رخ داده است. تجزیه های ایزوتوپی ؟؟ بر روی کانی کوارتز و ؟؟ بر روی کالکوپیریت و گالن، حاکی از آن است که سیال کانی ساز از یک منشاء ماگمائی مشتق شده است. مطالعات انجماد و همگن سازی میانبارهای سیال کانی کوارتز نشان می دهد که ترکیب محلول کانی ساز H-2-NaCl با شوری بین 4-1 درصد وزنی معادل NaCl، و چگالی بین 0/7 تا 0/9 گرم بر سانتیمتر مکعب بوده است. بر اساس داده های همگن سازی حداقل دمای بدام افتادگی محلول کانی ساز بین 170َ تا 330C درجه سانتی گراد پیشنهاد می گردد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد کانی سازی در منطقه قلعه زری شرایط سطح گرمایی (epithermal) و به احتمال در ارتباط با رخداد کانه زائی تیپ مس پورفیری بوده است.