عبدالمجید یعقوب پور - گروه زمین شناسی دانشگاه تربیت معلم تهران
علیرضا اسدی - گروه زمین شناسی دانشگاه تربیت معلم تهران

از دیدگاه زمین شناسی محدوده کانسارهای آنتیموان سفیدآبه و حیدرآباد پهنه کوچکی از زون زمین شناسی شرق ایران را شامل می گردد که در آن مجموعه ای از سریهای آواری ائوسن تا میوسن (از قدیم به جدید – واحد فلیشی ائوسن، واحد کنگلومرایی الیگوسن، واحد آواری الیگوسن) و واحدهای جوان دوران چهارم رخنمون دارد. ماده معدنی به صورت رگه ای گرمابی و به تبعیت از سیستم گسله ای با راستای شمال غربی – جنوب شرقی و با شیبی بطرف جنوب غرب درون سنگهای کنگلومرایی و ماسه سنگی الیگوسن رخنمون دارد. بر اساس مطالعات پتروگرافی و آنالیز به روش XRD مشخص گردید که کانی اصلی سازنده رگه ها اسیبنیت بوده که به همراه اکسیدهای آنتیموان نظیر سن آرمونیت، والنتیت و هیدروکسید آنتیموان در قالب کانی استیبکونیت، کانیهای اصلی آنتیموان را دو کلنسار تشکیل می دهند. مجموعه کانیهای گانگ کانسار عمدتا از سیلیس از نوع کوارتز با خاموشی موجبی یا کوارتز کریپتوکریستالین همراه با فلدسپات و کانیهای رسی می باشد. در کانسار آنیموان سفیدآبه بیشترین ضریب همبستگی بین عناصر جیوه و آنتیموان ، جیوه و آرسنیتک، آنتیموان و آرسنیک، جیوه و نقره، آنتیموان و طلا، آهن و روی ، مس و روی و کمترین ضریب همبستگی بین عناصر آنتیموان و سرب ، جیوه و مس، طلا و سرب می باشد. در کانسار آنتیموان حیدرآباد بیشترین ضریب همبستگی بین عناصر طلا و آنتیموان، آنتیموان و جیوه، طلا و جیوه، مس و سرب، مس و آهن و کمترین ضریب همبستگی بین عناصر آهن و آنتیموان ، سرب و آنتیموان، آنتیموان و نقره، آهن و جیوه می باشد. کانسار آنتیموان سفیدآبه را می توان کانسار آنتیموان همراه با جیوه و کانسار آنتیمان حیدرآباد رامی توان کانسار آنتیموان طلادار نامید اگرچه جیوه و طلا در این دو کانسار اقتصادی نمی باشد.