حمیدرضا ناصری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
مجتبی قره محمدلو - دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروژئولوژی، دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید

منابع آب زیر زمینی همواره به وسیله عوامل طبیعی و فعالیتهای انسانی نظیر کشاورزی، فاضلاب های شهری و صنعتی در معرض آلودگی می باشند. از آنجایی که آلودگی آب زیر زمینی پویا می باشد و فرایندهای بهبود آن سخت و پر هزینه است. در نتیجه حفاظت از آن یک امر مهم و استراتژیک می باشد. یک روش جلوگیری از آلودگی چاههای تامین کننده آب شرب بکارگیری زونهای حفاظتی در اطراف آنها می باشد. بمنظور تعیین حریم کیفی چاههای آب شرب شهر ساری از اطلاعات مربوط به 21 چاه که تحت نظارت شرکت آب و فاضلاب می باشد، استفاده شده است. پس از بررسی زمین شناسی، هیدروژئولوژی و هیدروژئوشیمی آبخوان آبرفتی دشت ساری با استفاده از روشهای شعاع ثابت محاسبه شده (CFR) و تحلیلی، نواحی حفاظتی برای تک تک چاهها مشخص گردید. مقادیر شعاع حفاظتی تابعی از خصوصیات هیدروژئولوژی آبخوان، میزان پمپاژ و زمان پایداری آلاینده می باشد. بطوریکه با افزایش مقدار دبی، گرادیان هیدرولیکی و هدایت هیدرولیکی، شعاع حفاظتی نیز افزایش می یابد و با افزایش مقدارتخلخل موثر و ضخامت اشباع شده آبخوان، شعاع حفاظتی کاهش می یابد. میزان دبی بره برداری و هدایت هیدرولیکی نقش بسزایی در اندازه شعاع حفاظتی در محدوده شهر ساری داشته است. بطوریکه بالا بودن دبی و هدایت هیدرولیکی در برخی چاهها باعث بالا رفتن شعاع حفاظتی گشته است.