اصغر اصغری مقدم - دانشگاه تبریز گروه زمین شناسی
رحیم جمیری - دانشگاه تبریز گروه زمین شناسی

گدازه های بازالتی منطقه ماکو از گسترده ترین بازالتهای کواترنری منطقه شمالغرب کشور است که توسط جریان گدازه های بازالتی مربوط به جدیدترین مرحلة آتشفشانی کوههای آرارات تشکیل یافته است . مهمترین بخش این گدازه ها از دامنه های شرقی و جنوبی آرارات وارد بستر رودخانه ساری سو شده وبه دشت بازرگان رسیده است، که بعد از پوشانیدن قسمت عمده ای از این دشت، مسیر خود را عوض کرده و از راه دره غرب شهرستان ماکو وارد مسیر رودخانة زنگمار شده واز طریق بستر این رودخانه وارد دشت پلدشت گردیده است . این سازند سخت غیر کربناته در اکثر مناطق روی آبرفتهای مسیلها و رودخانه های قدیمی را پوشانیده و باهمدیگر آبخوان خوبی را تشکیل داده اند . غلظت فلوئوراید اندازه گیری شده در آب این آبخوان بیش از حد مجاز جهانی را نشان می دهد . تمامی روستاهایی که آب آشامیدنی آنها فقط از چشمه ها و چاههای بازالتی منطقه تامین می شود به بیماری فلوئورسیس دندان مبتلا هستند . در این تحقیق جهت تعیین منشاء فلوئوراید بالا در آب زیرزمینی مناطق بازالتی در سه نوبت نمونه های آب از چشمه های بازالتی و از رودخانه ها ( در محل ورود به منطقه ) تهیه و مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفته اند . از بررسی این آنالیزها و پتروگرافی بازالتها چنین نتیجه گیری می شود که فلوئوراید با غلظت بالا از طریق مسیر رودخانه ساری سو وارد منابع آب منطقه می شود ..