بهرام علیزاده - عضو هیات علمی دانشکده علوم دانشگاه شهید چمران اهواز
مهرداد مرادی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی نفت، دانشگاه شهید چمران اهواز ( سخنر
هرمز قلاوند - رئیس اداره زمین شناسی بنیانی، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب

در مطالعه حاضر سازند پابده در میدان نفتی اهواز مورد مطالعه ژئوشیمیائی قرار گرفت . در این میدان سازند پابده متشکل از سنگ آهک رسی خاکستری و مارنهای خاکستری و شیل های قهوه ای می باشد . نمودارهای ژئوشیمیایی تهیه شده مقدار ماده آلی، TOC ، را بین %0/2 تا %4 نشان میدهد . کروژن تعیین شده در نمونه ها از . و بلوغ آنها در اواخر دیاژنز و اوائل کاتاژنز قرار داشته و به محدوده پنجره نفتی نرسیده است III و IIنوع قابلیت نفت زائی شیل های قهوه ای سازند پابده در بخش های مختلف سازند تعیین و از ضعیف تا خیلی خوب مشخص شد . از نظر ژئوشیمیایی کل سازند مورد مطالعه به 3 زون C,B,A تقسیم بندی شده که در زون A با لیتولوژی شیلی آهکی و با TOC در حد متوسط دارای S2 در محدوده ضعیف و S2/S3 درمحدوده تولید گاز می باشد . شاخص هیدروژن نیز این مهم را تائید می نماید . زون B با لیتولوژی شیل قهوه ای با TOC حداکثر 4% در محدوده نفت زائی قرار می گیرد . مشخصات زون C از نظر ژئوشیمیاییی شبیه به زون A بوده با این تفاوت که بجای لیتولوژی شیلی، آهک های رسی قرار داشته و مقدار S1 نیز از زون A بیشتر بوده که عمق تدفین این افزایش را توجیه می کند . بطور کلی علیرغم آنکه سازند پابده به پنجره نفتی نرسیده است (Tmax کمتر از 430°C) لیکن وفور ماده آلی و نوع کروژن موجود در آنها این سازند را بعنوان یک سنگ منشاء خوب و یا حتی خیلی خوب طبقه بندی می نماید . ضمناً نمودار S 1 به روی TOC برجا بودن هیدرکربنهای موجود در سازند پابده را تأیید می کند . بناب راین در صورتیکه این سازند به هر دلیل از جمله عمق تدفین، به بلوغ مورد نظر برسد می تواند تولید هیدروکربن نماید . نتایج این مطالعه بیانگر این نکته است که شیل های قهو ه ای در این سازند که حداکثر TOC را در خود دارند از شرق به غرب در اعماق بیشتری ظاهر شده و نشان از عمیق شدن حوضه رسوبی در این راستا دارد .