سیدعلی مرعشی - دارای درجه MD در طب و درجه MPH در بهداشت، دفتر مطالعات و توسعه آموزش پزشکی ، د

از میان عوامل تولید، نیروی انسانی مهمترین آنهاست. مدیریت صنعتی بدون ملاحظه «سلامتی نیروی انسانی» متحمل هزینه ها و خسارتهایی می گردد که الزاما با ارتقاء تکنولوژی یا بهبود فراگردها جبران نخواهند شد. در واقع هر فرد مبتلا به آلام جسمی یا روحی تقلیق در قدرت تفکر، برنامه ریزی، دقت ، عملکرد و بازده کاری را تجربه می نماید. اهمیت سلامتی نیروی انسانی در میزان بهره وری صنایع از یک سو، و اهمیت بالندگی صنایع در توسعه پایدار از سوی دیگر چنان روشن است که سلامتی را محورتوسعه پایدار خواهند اند. اما سلامتی (health) مقوله ای زیستی – روانی – اجتماعی (bio-psycho-social) بوده که بهداشت روان (mental health) در آن نقش محوری دارد. برای روشن شدن اهمیت بهداشت روان کارکنان، در جدول شماره 1 به برخی آثار تنزل بهداشت روان در صنایع اشاره شده است. بنابه تعریف فرد «سالم» کسی است که رفاه کامل جسمی، روانی و امنیت کامل فکری، عاطفی و اجتماعی برخوردار باشد تا بتواند وظائف خود را به نحومطلوب انجام دهد. از این رو فقدان بیماری جسمی و یا نقص عضو، شرط لازم و نه کافی ، برای سلامتی است. سه جنبه مختلف سلامتی به صورت مبنائی به یکدیگر پیوسته و تفکیک ناپذیر میباشند. به نحوی که مانند ظروف مرتبطه اختلال، درهر جنبه موجب اختلال در دو جنبه دیگر می شود لذا این تقسیم بندی سه کانه صرفا در لفظ امکان پذیر است. در عمل، سلامتی واقعیتی یکپارچه است که بایستی در یک نگرش جامع توسط مدیریت صنعتی و سیستم ایمنی و بهداشت (HSE) مورد توجه قرار گیرد. با این حال به نظر میرسد که مقوله مهم بهداشت روان (سلامتی روانی) کم و بیش از قلم افتاده است. بر پایه گزارش 1997 سازمان جهانی بهداشت (WHO) تنها در آمریکا بیماری افسردگی که یک اختلال روانی بسیار شایع است، بیش از 53 میلیارد در سال هزینه داشته که به طور عمده به دلیل غیبت کارگران از محل کارو کاهش قدرت تولید و بهره وری آنان بوده است. در این گزارش بیماری هایی که روان افراد را مبتلا می کنند به عنوان بزرگترین عامل کاهش شدید فعالیت افراد اعلام شده اند. عامل کاهش شدید افراد اعلام شده اند. WHO تاکید می کند که در سال های آتی افسردگی مهمترین علت ناتوانی و از کارافتادگی در کشورهای در حال توسعه خواهد بود. استقرار فراگردهای بهداشت روان به ویژه در سازمان ها و صنایع مهم بوده و منجر به بهبود روابط شغلی، کنترل استرس ها و فشارهای روانی محیط کار، ارتقاء سطح انگیزش نیروی انسانی، نشاط کارکنان، کاهش آمار اعتیاد، کاهش غیبت کارکنان، کاهش آمار حوادث، کاهش بیماری های روان – تنی ، افزایش سطح بهره وری نیروی انسانی و بهود راندمان کار می گردد. دستیابی به این اهداف با در نظر گرفتن اصول بهداشت روان و از طریق برنامه های آموزشی، پژوهشی ، و درمانی ، که منجر به ایجاد تغییر در برخی روش ها و تعدیل محیط کار می شود. تا حد زیادی میسر است. در انتهای مقاله به استراتژی های عملی برای رسیدن به این مقصود اشاره شده است.