نسرین نیک اندیش - دانشجوی دکتری جغرافیای طبیعی دانشگاه اصفهان
رضا میرصانعی - کارشناس زمین شناسی - مسئول گروه بررسی زمین لغزشها - معاونت آبخیزداری

لازمه برخورد اصولی با بلایای طبیعی از جمله زمین لغزشها اتخاذ شیوه مناسب مدیریتی می باشد، در این مقاله جهت یافتن الگوی مدیریت خطر زمین لغش اقدامات و تجارب برخی کشورهای جهان نظیر آمریکا، ژاپن، چین، هند، پاکستان و نپال بصورت اجمالی بررسی گردیده است. بر اساس مطالعات انجام شده برنامه های کاهش خطر در کشورهایی نظیر آمریکا و ژاپن بیشتر متوجه اقدامات پیشگیرانه می باشد تا اقدامات علاج بخشی. به همین خاطر اطلاعات پایه، قوانین و دستورالعمل های کاربری اراضی و برنامه های آموزشی جهت اطلاع رسانی به عموم مردم نقش مهمی را در مدیریت خطر زمین لغزش در این کشورها ایفاد می کند. اما درکشورهای در حال توسه ای نظیر پاکستان، نپال و هند روشهای علاج بخشی در برنامه های کاهش خطر نقش مهمترین را به خود اختصاص می دهند. در هر حال با بررسی اقدامات و تجربیات کشورهای مورد نظر و ویژگیهای کشورمان، الگوی مدیریت خطر زمین لغزش برای کشورایران ارائه گردییده است. در این الگو اجزای مدیریت خطر زمین لعغزش تحت دو عنوان ابزار مدیریت و شیوه مدیریت مطر گردیده اند. تشکیل بانک اطلاعاتی از زمین لغزشهای کشور، کسب و بکارگیری فنون لازم، تهیه نقشه های پهنه بندی خطر زمین لغزش و آموزش و ترویج بعنوان ابزار مدیریت بررسی گردیده اند. در بخش شیوه مدیریت ، موضوعات اجتناب از خطر در مناطق مستعد لغزش، کاهش خطر و کنترل زمین لغزش مطرح و بررسی گردیده اند. در انتها به بررسی وضعیت موجود ایران از نظر مدیریت خطر زمین لغزش پرداخته شده است و نواقص و کمبودهای آن با توجه به الگوی پیشنهادی مورد تاکید قرار گرفته است.