حسام دهقان جان آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرس
کامران جهانبخش - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرس

یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در عملیات معدنکاری عیار حد (پایین ترین عیار قابل استخراج) می باشد. عیار حد یکی ازحساسترین پارامترهایی است که می تواند روی ارزش خالص فعلی و گردش نقدینگی پروژه ها تاثیر عمده داشته باشد. علت اینکه ازعیار حد به عنوان یک پارامتر حساس یاد می شود آن است که تعداد پارامترهای دیگری که به عیار حد وابسته هستند، بسیار زیاد است.تغییرات عیار حد روی عیار متوسط کانسارو تناژ ماده معدنی و باطله تاثیر گذاشته و در نتیجه پارامترهایی مانند هزینه های جایگزینی، عمر پروژه ، بازیابی و محدوده نهایی نیز دستخوش تغییر و تحول می گردند. روش های متعددی جهت تعیین عیار حد وجود دارد که از مهمترین آنها می توان به الگوریتم Lane (1964) و یا تعیین عیار حد با استفاده از نمودار ارزش خالص فعلی – عیار اشاره کرد. Lane یک عملیات معدنکاری را متشکل ازسه مرحله معدنکاری ، فراوری و پالایش می دانست. وی جهت محاسبه عیار بهینه شش عیار را در نظر می گرفت و سپس از بین این عیارها اقدام به تعیین عیار حد بهینه می کرد. شش عیار انتخابی Lane عبارت بودند از : سه عیار حد از بخش های معدن، فراوری و پالایش که آن ها را عیار های محدود کننده اقتصادی می نامید و سه عیار دیگر که نقش ایجاد تعادل را بین سه بخش ذکر شده بر عهده داشتند . محاسبه عیار حد با استفاده از روش Lane برای کانسارهای چند فلزی بسیار سخت است. استفاده از ارزش نقطه ای ماده معدنی جهت تعیین عیار حد این مشکل را برطرف می نماید. در ادامه به چگونگی تعیین عیار حد با استفاده از ارزش نقطه ای ماده معدنی می پردازیم.