علی اصغر سالاری - پژوهشکده جاده ولآیت مشهد

مقنی اصلی ترین عامل در حفر قنات و استحصال آب به روش کاریزی می باشد اوست که ابزار را به کار می گیرد و بایستی در صرف منابع مالی با پرهیز از اسراف کمتر همت بندد و با چاشنی عشق و بهره گیری از تجربیات اسلاف ابتدا آب را بیابد. سپس آنرا از عمق به سطح آورد و عاملی باشد در عمران و آبادانی زمین. شناخت این عامل موجب خواهد شد تا جوامع بشری در حفظ سنتی که قدمت چند هزار ساله دارد جهدی در خور شایستگی آن بنمایند و به نیازهایش پاسخ مثبت دهند چون عدم توجه به این مهم انقراض آن را به دنبال خواهد داشت و نابودی کم هزینه ترین روش استحصال مایه حیات را به دست خود رقم خواهند زد. در همایش یزد هشدار گونه بر سر و کوی و برزن نوشته شده بود که چاه ها خون زمین را می مکند و قنوات شیر آن را می دوشند پیداست که از پیکر بی خون زمین نمی توان انتظار شیر داشت. برای دوشیدن شیر عامل و ابزار نیاز است بایستی ابتدا در حفظ و اشاعه فرهنگ کاریزی کوشید چون قنات تنها یک فن استحصال آب نیست قنات یک فرهنگ است و مقنی عاملی در اشاعه چنین فرهنگی است.