ابوالقاسم دادرسی سبزوار - کارشناس ارشد منابع آب و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
عباس علی آبادی - کارشناس پژوهشی ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار
ابراهیم صادق زاده - کمک کارشناس بازنسته آبخیزداری ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار

کمبود منابع آبی سهل الوصول و رودخانه های دائم بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک بشر را به فکر استفاده از آب های زیرزمینی به شکلی راحت تر واداشته است قنات یا کاریز یکی از شاهکارترین ابداعات تاریخ بشری است که بر اساس مدارک علمی موجود قدمت آن تا حدود 800 سال قبل از میلاد مسیح در ایران گزارش شده است. حفر و بهره برداری از قنات دارای تراکم و پراکندگی خاصی در دنیا و کشور می باشد یکی از عوامل مرتبط با ایجاد قنات اقلیم است. در این بررسی با هدف بررسی علمی و تحلیل منطقی گستره جغرافیایی قنات متاثر از اقلیم در شهرستان سبزوار بیش از یکصد و ده رشته قنات در مناطق مختلف جغرافیایی این شهرستان مورد بررسی قرار گرفته و نقش اقلیم در حفر و بهره برداری از قنوات ارزیابی شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که بیش از 53% قنوات شهرستان سبزوار در اقلیم خشک بیابانی فرا سرد واقع شده و در اقلیم مدیترانه ای فراخشک و نیمه خشک فراسرد قناتی مشاهده نمی شود. در این بررسی همچنین متوسط آبدهی کشت غالب و تعداد خانوار حت پوشش در اقلیم مورد بحث ارزیابی گردیده اند.

قنات، اقلیم، گستره جغرافیایی، آبهای زیرزمینی، GIS، سبزوار