محمد سعید جانب اللهی - پژوهشگر و کارشناس ارشد مردم شناسی

بلوچستان نیز چون دیگر نقاط حاشیه کویر از لحاظ منابع آب محروم و فقیر است با این حال مردمش برای رفع نیاز های خود از حداقل امکانات استفاده کرده اند و به راه کارهای مناسبی دست یافته اند در این مورد نیز چون سایر پدیده های فرهنگی عملکردهای متنوعی داشته اند که در این تنوع می توان نقطه اوج تعامل انسان و سازگاری با محیط را مشاهده کرد هر چند بر اساس شواهد موجود استفاده از فن آوری های قنات خودآموخته نیست و بخصوص در حوزه سرحد (بلوچستان شمالی) اقتباس از فرهنگ قنات دیگر حاشیه نشینان کویر (مثل یزد و کرمان) مشهود است اما بلوچ های ساکن قسمت های جنوبی تر (مکران) در این زمینه ها حرفی برای گفتن دارند این مقاله تکیه بر مدیریت سنتی توزیع و تقسیم ، نگهداری و حفاظت منابع و شیوه های استحصال آب در دو حوزه شمال (سرحد) و جنوب (مکران) است.