امین پرتو - دانشجوی دوره دکتری علوم سیاسی، دانشگاه تهران.

علوم انسانی جدیدmodern در کشورهای غربی به خوبی توانسته است با برقرارساختن نسبتی وثیق میان نظر و عمل از یک سو و بنیاد گذاری دانش بر اساس اصل مفیدیتusefulness از سوی دیگر، با کاربردی سازی خود به صورت ابزاری باکارآیی بالا در جهت دست یابی به اهداف نظام سیاسی و محقق کردن منافع کشورهای غربی به کار رود. اما علی رغم آنکه آموزش و پژوهش در رشته های گوناگون علومانسانی جدید در ایران به صورتی گسترده رواج دارد به جای آنکه به صورت ابزاری کمک کننده در جهت تحقق اهداف و رسیدن به چشم اندازهای مورد نظر نظام جمهوری اسلامی ایران باشد به صورت گونه ای مانع،بلعنده منابع و دست بالا دانشیغیر ضروری و زینتی در آمده است. در این مقاله نشان خواهیم داد که علوم انسانی جدید به دلیل عدم پذیرش وجود مفاهیمی چون خیر مطلق و یا فضیلت از حیث هستیشناسی و به تبع آن پذیرش گونه ای نسبی گرایی ارزشی و بی طرفی مورد ادعا نمی توانند در نظام سیاسی که هدف خود را تحقق خیر های معنوی و اخلاقی قرارداده وخدا را مبدا و مقصد خود می داند دارای مفیدیت باشند و نتایج نظری شان کاربرد و نسبتی با عمل داشته باشد. در این مقاله تلاش می کنیم تا بر اساس میراث فکری که فیلسوفان اسلامی به عنوان بخشی از میراث تمدن اسلامی بر جای گذاشتند بنیانهایی هستی شناسانه و معرفت شناسانه برای علوم انسانی بیابیم که در ابعاد گوناگون مسئله انگیزی problematic روش و نتیجه گیری بتوانند نسبتی با عمل و مفیدیتی برای اهدافی که در چشم اندازهای نظام اسلامی قرار دارد فراهم آورند.

علوم انسانی جدید، مفیدیت، نسبت نظر عمل، هستی شناسی، شناخت شناسی، نسبی گرایی، فیلسوفان اسلامی، ایران