محمدرضا داورپناه - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

با توجه به اهمیت علوم انسانی و نقش مهم آن در زندگی ، فرهنگ و تمدن هر جامعه و با عنایت به تفاوت ماهیت، الگوی ارتباط و رفتار علمی آن با سایر حوزه های علمی، این مقاله رفتار انتشاراتی و استنادی علوم انسانی و اجتماعی را در پیوند با شاخ ص های علم سنجی در دو سطح ملی و بین المللی مطالعه کرده است .برای این منظور با استفاده از روش تحلیل ثانویه در سطح ملی مقاله های تالیفی به زبان فارسی حوزه علوم انسانی مندرج در مجله های علمی پژوهشی در یک دوره زمانی 5 ساله و در سطح بین المللی مجلات تحت پوشش ده پایگاه اطلاعاتی حوزه علوم اجتماعی و نیز به عنوان نمونه مقالات یک رشته علوم اجتماعی (کتابداری و اطلاع رسانی ) نمایه شده در پایگاه اطلاعاتیSSCI از مجموعه پایگاههای اطلاعاتی مؤسس ه ISI در یک دوره پنج ساله مانند مدارک قابل استناد ، عامل تأثیر ، شاخص فوریت ، نرخ استناد ، خود استنادی و جغرافیای سیاسی اطلاعات در عرصه ارتباط علمی جهان تحلیل شده است . یافته های پ ژوهش نشان داد که رفتار انتشاراتی و استنادی حوزه علوم انسانی متفاوت از حوزه علوم است . بنابراین، شاخص های اساسی علم سنجی مانند نرخ استناد، عامل تأثیر و شاخص فوریت با توجه به اینکه نیمه عمر استنادی در حوزه علوم انسانی طولانی است، کارایی چندانی ندارند. به علاو ه،کشورهای پیشرفته با در اختیار داشتن حجم زیادی از مجلات علمی نمایه شده در پایگاههای اطلاعاتی، دنیای علم را در سلطه خود دارند.

رفتار استنادی، علم سنجی، علوم انسانی، ژئوپولتیک اطلاعات،ISI