بیژن کوهکش - کارشناس بهداشت محیط

چون انواع سوانح و حوادث و آثار ناشی از آنها متعدد و متفاوتند. راههای مقابله با این حوادث یا کاهش عوارض آنها طبعا نیازمند تواناییها، تخصصها و تجهیزات مختلف است. از این رو کلیه کشورها برای کنترل سوانح مختلف و عواقب آنها دارای تشکیلات متفاوتی هستند. چنانچه این تشکیلات با یکدیگر هماهنگ و دارای رابطه منظم نباشند، نمی توانند کارایی گسترده ای در جلوگیری از بروز این حوادث یا کاهش اثرات آنها داشته باشند. برای رفع این مشکلات با هماهنگی و همکاری تشکیلاتی که هر یک از آنها به تنهایی مسوول کنترل بخشی از سوانح و حوادث گوناگون هستند، امکان توفیق فراوانی در این رابطه حاصل می گدد. واحدهای بهداشتی – درمانی در این تشکیلات دارای نقش محروی هستند و دایره سلامتی با حضور آنها در سازمان ملی امداد، دارای نیروی انسانی مجرب و تجهیزات مناسب بوده با انجام تمرینها و مانورهای زمانبندی شده پیوسته آمادگی خود را در مقابله با سوانح و عوارض آنها در سطحی مطلوب نگهدارند. امداد از نظر بهداشتی شامل مجموعه عملیاتی است که برای تجات جان، حفظ تندرستی، تامین آسایش جسمی و روانی و رفع یا کاهش مشکلات بهداشتی افرادی که از سوانح گوناگون صدمه دیده اند یا در معرض این صدمات هستند، صورت می گیرد. فعالیتهای بهداشتی در تمام زمینه های زندگی اجتماعی و فردی یک ضرورت تعطیل ناپذیر است. عملیات امداد بطور کلی شامل سه قسمت هستند، بخشی از این فعالیتها در محل وقوع حادثه و بخش دیگری ضمن انتقال و مرحله سوم در دوران اسکان آوارگان صورت می گیرد. روشها و اقدامات بازم برای مقابله با حوادث و سوانح زیان آور ، بسته به انواه این حوادث و پیامدهای آنها متفاوت از یکدیگرند. مهمترین بخش امداد و نجات شامل انتقال و اسکان افراد و حمایت از آنها در دوران اسکان است. نیازهای بهداشتی ساکنان اردوگاههای اضطراری به شرایط مختلفی بستگی دارد که می توان آنها ره با دو دسته تقسیم کرد، یکی نیازهای اردوگاهی کوتاه مدت، ودیگری بلند مدت، اما در هر حال باید کلیه اصول بهداشت در اردوگاه ها رعایت شود. انتقال افراد آسیب دیده نیز ممکن است در دو حالت صورت گیرد، یکی قبل از وقوع سانحه و دیگری پس از آن. اسکان افراد آواره بسته به نوع حادثه وشرایط زمانی و مکانی متفاوت است، اما از دو صورت کلی خارج نست. برخی از فعالیتهایی که توسط واحد بهداشت محیط سازمان امداد برای یاری و نجات آوارگان در زمان حادثه وحمایت از آنان درطوب دوران اسکان صورت میگیرد، عبارتند از تامین آب آشامیدنی سالم، کنترل بهداشتی مواد غذایی، جمع آوری د فع بهداشتی زبالع و فاضلاب ، احداث توالتها و رختشوخانه و حمام بهداشتی ، مبارزه با حشرات و جوندگان، علمیات گندزدایی در تما م زمینه ها، تعیین شرایط انتخاب محل اردوگاه ، کنترل بهداشتی انبارهای مواد غذایی و سرویسها و محوطه، اتلاف سگهای ولگرد و سایر جانوران موذی.