آمنه اشتری ماهینی - دانشجوی کارشناسی مدیریت عملیات امداد و نجات

حادثه جزئی از زندگی بشر می باشد انسانها سعی می کنند که با حوادث مبارزه کرد و خود را در برابرآن محافظت نمایند. حوادث و مخاطرات شایع در زندگی نسانها به دو دسته تقسیم می شوند: 1- حوادث طبیعی 2- حوادث انسان ساز. حوادث انسان ساز هب دو دسته حوادث فناوری (آلودگی، آتش سوزی ، نشت مواد شیمیایی، تصادفات و انفجارات و حوادث اجتماعی تروریسم، آشوب، تبعیض، جنگ و غیره تقسیم می شود. انسانها به عمد یا غیر عمد عامل مستقیم به وجود آمدن حوادث انسان ساز هستند، قدرت طلبی و ارضای منافع شخصی باعث به وجود آمدن جنگ و تروریسم می شود. اما یک سری از حوادث و بلایای اناسن ساز در اثر بی توجهی ، عدم آموزش کافی و عدم رعایت استانداردهای ایمنی به وجود می آید. بنابراین باید با شناخت و رعایت ایمنی سعی در کاهش اینگونه حوادث و خطرات ناشی از آن داشت. سانحه انفجار واگن های قطار در ایستگاه خیام نیشابور ایران در تاریخ 29 بهمن 1382 که به کشته و مجروح شدن حدود 500 تن انجامید. یکی از مرگبارترین فجایع ریلی در 15 سال گذشته در جهان به شمار میرود. بنابراین با بررسی عوامل به وجود آورنده چنین سانحه ای مدیران بحران تجربه ای برای جلوگیری از تکرار چنین سوانحی به دست می آورند. در این مقاله سعی شده است بر اساس اطلاعات و مدارک در دسترس و اعلام شده از رسانه های گروهی و مسئولان امر شرح ماجرا و علل و عوامل به وجود آورنده ان مورد بررسی قرار گیرد. حادثه فرار واگنها که در اثر عدم رعایت مقررات قوانین عمومی حرکت و سهل انگاری در وظایف به وجود آمده بود به این دلایل بوده است: 1.عدم مهار واگنهاای از خط خارج شده 2. عدم رعایت موارد ایمنی و استانداردهای حمل و نقل و نگهداری مواد منجر به اتش سوزی شد. متاسفانه این دو حادثه در اثر سهل انگاری و اشتباهات مکرر مدیران سانحه، اتش نشانان تبدیل به یک سانحه بزرگ و فاجعه آمیز می شود و انفجار مهیبی رخ می دهد که جای صدها تن از افراد مسئول و غیر مسئول را می گیرد. این سانحه نشان داد که باید: 1. آگاهی، دانش، تجربه و قوانین، استانداردها و در نهایت ایمنی را افزایش داد. 2. مدیریت صحیحی در سیستم ریلی اعمال کرد. 3. از تجربه دیگران استفاده نمود. 4. مدیریت بحران کارآمد و دلسوزی ایجاد کرد. 5. به فاکتورهای انسانی منجمله عوامل فیزیولوژی – روانشناسی و عوامل ورانی اجتماعی توجه کافی مبذول کرد. گسترده سازی و غنی سازی شغلی ایجاد نمود تا شاهد چنین حوادث تلخی نباشیم.