محمدرضا عدل پرور - عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، رئیس دانشکده فنی و مهندسی دان
حمیدرضا وثوقی فر - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

زلزله رویدادی است طبیعی که در اثر رها شدن انرژی ذخیره شده در زمین و بعلت حرکات زمین ساخت صفحه ای بوجود می اید. در حقیقت زلزله واقعه ای است طبیعی که همواره بر روی زمین اتفاق افتاده و تاکنون محل، بزرگی و زمان دقیق این اتفاق برای بشر قابل محاسبه و پیش بینی نبوده است. به همین لحاظ و بعلت وجود مجهولات بسیار زیاد در صورت وقوع چنین حادثه ای در هر نقطه از زمین بحران بوجود می آید.ایران کشوری است که همواره در خطر بروز زلزله می باشد و به دنبال آن دچار بحرانهای زیادی نیز شده است. بطور مقال در کمتر دو ددهه زلزله های رودبار و منجیل، بم، یوش و لده بیش از نود هزار انسان را گرفته و خسارات مالی بسیاری را بجا گذاشته است. مدیریت بحران یکی از اصطلاحات حوزه مدیریتی است گه به مجموعه ای از فعالیتها و دستور العمل هایی اطلاق می شود که جهت کاهش اثرات زیانبار حوادث طبیعی انجام می گیرد. به طور کلی مدیریت بحران به معنای سوق دادن هدفمند جریان پیشرفته امور به روالی قابل کنترل و انتشار بازگشت امور در اسرع وقت به شرایط قبل از بحران است. مدیریت بحران به سه بخش اصلی مدیریت قبل، حین بحران و پس از بحران تقسیم می گردد. با توجه به گستردگی اطلاعات و عملیات اجرایی هر بخش از مدیریت های فوق مسلما بحث و نتیجه گیری در هر سه مورد مدیریت بحران در چارچوب یک مقاله نمی گنجد. در این مقاله سعی شده تا بر اساس اطلاعات بدست امده از زلزله پنجم اسفند ماه 1382بم به مدیریت قبل از بحران پرداخته شود. این بحران معمولا به مدیریت های ساخت و ساز و عمران و آبادی هر روستا، محله، شهر، استان و کشور ارتباط دارد. این مدیریت را نیز می توان با مدیریت مهندسی نام گذاری نمود. مطالعات و بررسی های انجام شده در این بخش نشان می دهد که چنانچه در ساخت و سازها از تفکر مهندسی در طرح و اجرا و رعایت آئین نامه ها استفاده شود و خسارات جانی و مالی کمتری پدید خواهد آمد.

زلزله ، مدیریت قبل از بحران‌، گسلها ، حوادث طبیعی ، مدیریت ساخت و ساز ، مدیریت مهندسی