سیدعلی غفاری نژاد - عضو مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت
جواد سرحدی - عضو مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت
آرش صباح - عضو مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت

عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما در چند سال اخیر مهمترین معضل تولید کنندگان خرمای کشور بوده است. این عارضه در استان کران روی رقم مضافتی، هرمزگان مرداسنگ، بوشهر کبکاب، خوزستان خاصی، کبکاب و استعمران خسارت وارد نموده است (2). بر اساس بررسی منابع و جستجوهای کامپیوتری از بانکهای اطلاعاتی موجود در شبکه اینترنت عارضه مذکور تا به حال از سایر مناطق خرما خیز دنیا گزارش نشده است. در منطقه جیرفت و کهنوج بدلیل اینکه بیشترین سطح زیر کشت مربوط به رقم مضافتی است (1) و از طرفی این رقم در برابر عارضه بسیار حساس می باشد خسارت وارده بسیار چشمگیر بوده است این عارضه در مرحله تبدیل خارک به رطب زمانی که گیاه درگیر تنش محیطی ناشی از بالا رفتن شدید و ناگهانی درجه حرارت است به وقو می پیوندد. میوه درمرحله خارک هب حداکثر رشد حجمی خود رسیده است ودارای حداکثر میزان رطوبت میباشد. درچنین شرایطی میوه بسیار ترد و ظرفیت است و شیره سلولی دارای بیشترین درجه رقت است. احتمالا در چنین شرایطی میتوان با افزایش غلظت شیره سلولی از آسیب پذیری سلولها در برابر افزایش ناگهانی درجه حرارت جلوگیری کرد. در بین یونهای مختلف یون کلسیم می تواند موجب انقباض سلول و افزایش غلظت شیره سلولی شود (3). بنابراین به نظر می آیدکه با کمک تزریق به موقع کلسیم در سیستم گیاه می توان مقاومت سلولها در برابر افزایش ناگهانی درجه حرارت را بالا برده و تا حد زیادی از آسیب دیده میوه ها جلوگیری به عمل آورد. تحقیقات انجام شده در مورد علل خشکیدگی خوشه خرما در ایران محدود بوده و بررسی های انجام شده تاکنون منجر به شناسایی دقیق عامل یا عوامل ایجاد عارضه نگردیده است. روستا (4) گزارش کرد که محلول پاشی با کلرور کلسیم با غلظت 5 در هزار باعث کاهش قابل توجه و معنی دار درصد خوشه های خشکیده، درصد میوه های خشکیده وافزایش عملکرد گردیده است. ساردویی (5) گزارش کرد که استفاده از محلول پاشی کلرور کلسیم باعث کاهش معنی دار شدت عارضه گردیده است.