حمیدرضا بهره ور - کارشناس ارشد تحقیقات شرکت زراعی دشت نازساری
حمیدرضا مسلمی کبریا - کارشناس تحقیقات شرکت زراعی دشت نازسازی
محمدعلی بهمنیار - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه مازندران

بدلیل پویایی و تحرک نیتروژن درخاک، مدیریت مصرف آن از قبیل نوع و مقدار کود مصرفی و نیز زمان و روش کود دهی از اهمیت ویژه ای برخوردار است تا حداکثر عملکردد عاید گشته و کیفیت محصول نیز بهتر شود (1). کود – آبیاری (Fertigation) که همان مصرف کود با آبیاری در طی دوره رشد گیاه است، نقش مهمی درافزایش کارایی مصرف این دو نهاده خواهد داشت. آب آبیاری، سریعتنری، موثرترین و کم هزینه ترین وسیله مصرف مواد شیمیایی مورد نیاز محصولات کشاورزی است و می توان آن را برای مصرف خاکی و برگی کودهای شیمیایی به کار برد. در سیستم های آبیاری تحت فشار، از آنجاییکه بازده آبیاری بیشتر است کود آبیاری رایج تر است. نتایج آزمایشات مختلف نشان دهنده راندمان بالاتر روش کود – آبیاری نسبت به روشهای مرسوم می باشد. مصرف نیتروژن (بصورت محلول اوره – نیترات آمونیوم) به همراه آب آبیاری موجب افزایش عملکرد ذرت نسبت به روشهای رایج کوددهی به میزان 12 درصد گردیده و کارایی مصرف کود بیشتر میشود (2). در روش کود – آبیاری امکان مصرف نوبتی عناصر غذایی، بر اساس نیاز گیاه در طول دوره رشد وجود دارد. بنابراین هدف رفت کود کم بوده و کارایی مصرف آن بیشتر است (5). در یک بررسی چهار ساله بر روی ذرت نشان داده شد که با مصرف ازت به روش کود – آبیاری مقدار جذب ازت، عملکردد و کارایی مصرف آب افزایش می یابد (6). ضمنا با افزایش مقدار ازت مصرفی از 168 به 336 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد با مصرف 168 کیلوگرم ازت درهکتار بدست آمد. این مقدار معادل 60 درصد ازت مصرفی در روش رایج کوددهی بود (2). با عنایت به سطح کشت وسیع ذرت دانه ای در شرکت زراعی دشت نارساری و عدم امکان مصرف کود نیتروژن به فرم خاک کاربرد در مراحل گلدهی و شیری شدن دانه که مصادف با نیاز گیاه می باشد، روش تلفیق خاک کاربرد و کود آبیاری جهت تاثیر آن بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت بررسی شد.