امیر سررشته داری - عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
علی جعفری اردکانی - عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

فرسایش خاک یکی از معضلات بزرگ جهان به شمار می رود. فرسایش آب به طور خاص با خارج کردن مواد آلی و مواد معدنی از محل اولیه خود، نه تنها ذرات خاک را جابجا کرده از دسترس خارج می سازد بلکه عناصر غذایی خاک را نیز از دسترس ریشه گیاه خارج می کند. فرسایش از یک سو باعث از دست رفتن و انتقال خاک سطحی شده و رسوبات ناشی از آن در اراضی پائین دست و پشت سدها ایجاد مشکل می کند و از طرف دیگر باعث از دسترس خارج شدن خاک حاصلخیز سطحی و به دیگر سخن تلفات حاصلخیزی خاک می شود.در عین حال بیشترین تحقیقات در این زمینه بر روی میزان جابجایی و یا رسوبگذاری ذرات خاک در مقیاس های مختلف صورت گرفته است (2).. به طور کلی تلفات حاصلخیزی خاک همان ازدست رفتن مواد غذائی مورد لزوم گیا ه و کاهش قدرت بارخیزی خاک توسط فرسایش می باشد. بسیار مهم است که از نظر کمیت می توان این مقدار فرسایش را با میزان برداشت این مواد توسط گیاهان برابر دانست. با تاوجه به آمار و ارقام و منتشره در مورد فرسایش بررسی های اولیه بیانگر آن است که ارزش هدر رفت عناصر غذایی از عرصه های کشاورزی و منابع طبیعی در کشور بالا می باشد و از این جهت، هرگونه بررسی زیانهای اقتصادی فرسایش بدون توجه به از دست رفتن عناصر حاصلخیز کننده خاک کامل نخواهد بود.در بعضی منابع ضمن بحث پیرامون وضعیت فرسایش خاک در ایران اعلام شده است که هیچ اطلاعاتی در ارتباط با فرسایش ، حاصلخیزی و کاهش آن در خاک وجود ندارد.