مهدی سرچشمه پور - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان
محمدجعفر ملکوتی - استاد دانشگاه تربیت مدرس و سرپرست موسسه تحقیقات خاک و آب

سطح زیر کشت پسته در ایران در حدود 380 هزار هکتار و تولید کل آن حدود 304 هزار تن می باشد. استان کرمان حدود 83 درصد سطح زیر کشت و 82 درصد تولید این محصول را به خود اختصاص داده است (4). در مناطق پسته خیز استان کرمان علیرغم بارندگی کم، تبخیر و تعرق سالانه خیلی زیاد بوده و منجر به برداشت بی رویه آبهای زیر زمینی شده است. راندمان آب در باغات پسته چه از نظر راندمان انتقال (روش غرقابی) و چه از نظر راندمان مصرف آب (WUE) پائین میباشد و متوسط عملکرد 1200-1100 کیلوگرم در هکتار می باشد. بیش از 90 درصد باغات پسته به روش سطحی آبیاری شده و تعداد باغاتی که در حال حاضر به روش مکانیزه آبیاری می شوند خیلی کم است. تحقیقات زیادی در ارتباط با جنبه های مختلف روشهای آبیاری تحت فشار و استفاده از کودهای شیمیایی از طریق این سیستم صورت گرفته و مزایای زیادی برای آن ذکر شده است. به عنوان مثال در تحقیقی که در ارتباط با امکان تغییر سیستم آبیاری از روش سطحی به قطره ای در باغات پسته صورت گرفت مشخص شد که بین عملکرد درختانی که به روش سطحی با 9000 متر مکعب در هکتار در سال آبیاری می شدند با تیمارهای آبیاری قطره ای که درآنها 5000 و یا 7500 متر مکعب آب مصرف شد اختلاف معنیداری وجود نداشت (1). پس می توان با مصرف 55 درصد آب مصرف شده در روش سطحی از طریق قطره ای به همان محصول دست یافت. در کالیفرنیای آمریکا درختان پسته بارور تحت اعمال تیمارهای آبی 25، 50، 75 و 100 درصد ETC به رووش قطره ای قرار گرفتند. نتایج نشان داد تیمار 25 و 50 باعث کاهش معنی دار عملکرد وخصوصیات کیفی دانه شد و بین تیمار 75 و 100 اختلاف معنی داری وجود نداشت (5). امکان استفاده از کودهای مورد نیاز گیاه از طریق این سیستم از مزایای بارز این روش است و در مواردی که مصرف کود از طریق این سیستم نبوده نیز این روش باعث افزایش راندمان کودها و کاهش مصرفی شده است (3).