احمد رحمانی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
مصطفی خوشنویس - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

از عواملی که در موفقیت جنگلکاری ها نقش اساسی دارد تولید و کاشت نهال های مناسب است. نهال هایی که ریشه های توسعه یافته داشته و از نسبت ریشه به ساقه مناسبی برخوردار باشند بهتر مستقر شده و رشد لوله بیشتری خواهند داشت. کیفیت نهال تحت تاثیر خصوصیات خاک، ژنوتیپ گیاه و شرایط اکولوژیکی منطقه قرار دارد(1، 2و3) خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نهالستان تاثیر زیادی بر چگونگی رشد و کیفیت نهال تولیدی دارد. در نهالستان های مختلف برای بهبود خصوصیات فیزیکی وشیمیایی خاک از کودهای مختلف مانند کود سبز، کود دامی، کودهای شیمیایی و کودهای بیولوژیکی استفاده می شود. واکنش گونه های مختلف گیاهی به کودهای متفاوت است . در این موارد آزمایش های زیادی در کشورهایمختلف در مورد نهال های گونه های مختلف و در خاک های مختلفی انجام گرفته است. Champs (1976) گزارش نموده که در تولید نهال های سوزنی برگان 50 تا 60 کیلوگرم در هکتار ازت، 120 تا 160 کیلوگرم در هکتار فسفر و 60 تا 80 کیلوگرم در هکتار پتاس برای مدت دو سال برای خزانه کافی است. در مورد نهال های باز کاشتی در یک هکتار مقدار 60 تا 80 کیلوگرم ازت و 120 کیلوگرم فسفات و 120 کیلوگرم پتاس پشینهاد شده است . Bonneau (1995) در کتاب حاصلخیزی خاکهای جنگلی در بخش مربوط به کوددهی در خزانه جداول متفاوتی با ارقام ذکر شده توسط Champs ارائه داده است. واکنش نهال ها به مقادیر و نوع کودهای مختلف همچنین نیاز کودی نهال های پهن برگ با سوزنی برگان متفاوت است (6و8). Bonneau (1995) برای نهال های باز کاشت راش در هر هکتار مقدار 130 کیلوگرم ازت، 62 کیلوگرم فسفات، 115 کیلوگرم CaO و 26 کیلوگرم MgO را پیشنهاد داده است. ماینگین مقدار کود مصرفی در 19 خزارنه در شمال غرب آمریکا عبارت بود از 224 کیلوگرم ازت، 126 کیلوگرم فسفر، 103 کیلوگرم پتاس، 9 کیلوگرم منیزیوم، 136 کیلوگرم گوگرد و 557 کیلوگرم آهک (7). در ایران تحقیقات مدونی در مورد نوع و میزان کود لازم در نهالستان های جنگلی صورت نگرفته است و لازم است که با توجه به شرایط خاک و نیاز گونه ها، آزمایش هایی انجام شود.