علی اسدی کنگرشاهی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
محمدجعفر ملکوتی - استاد دانشگاه تربیت مدرس و سرپرست موسسه تحقیقات خاک و آب

مصرف زیاد کودهای شیمیایی حاوی عناصر پر مصرف از قبیل ازت و فسفر، عدم مصرف کودهای حاوی عناصر کم مصرف در استان مازندران و همچنین شرایط آهکی در بیشتر مزارع شرق استان موجب کمبود عناصر کم مصرف از جمله روی گردیده است. مطالعات انجام گرفته در شرق استان نشان داد که کمبود این عناصر یکی از عوامل محدود کننده، در دستیابی به سقف تولید محصول در شرایط زراعی موجود می باشد (1). گزارش های متعددی از اثرات مثبت مصرف روی در رشد محصولات مختلف ارائه شده است (2، 3، 4، 5 و 7). شرق استان مازندران یکی از مناطق مستعد برای کشت سویا می باشد . در سال زراعی 79-78 تولید سویا در استان مازندران بالغ بر 45000 تن و میانگین عملکرد سویا دیم 1800 کیلوگرم و هکتار سویا آبی تقریبا 4250 کیلوگرم در هکتار است که در مقایسه با میانگین جهامی پایین میباشد (سازمان جهاد کشاورزی مازندران 1379). پایین بودن میانگین عملکرد در استان علاوه بر مسائل محیطی و مدیریتی به دلیل مصرف نامتعادل کودهای شیمیایی و به خصوص نادیده گرفتن نقش عناصر کم مصرف از روی در برنامه های توصیه کودی می باشد. لذا تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش عنصر روی در افزایش عملکرد و تعیین حد بحرانی روی برای محصول سویا اجرا گردید.