زهرا کلاه چی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
محسن جلالی - دانشیار گروه خاکشناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

خاک های شنی توانایی محدودی در نگهداری پتاسیم دارند و به دلیل ظرفیت تبادلی کم، امکان آبشویی پتاسیم دراین خاک ها وجود دارد. برای داشتن راندمان بالای تولید محصول معمولا نیاز به استفاده از کودهای پتاسیمی می باشد. آبشویی پتاسیم مساله قابل توجهی در ختکهای با بافت سنگین و متوسط نمی باشد، در حالی که در خاک های سبک بافت، ابشویی پتاسیم صورت می گیرد. برای اقتصادی بودن استفاده از کدها، آبشویی پتاسیم باید توسط برنامه های مدیریتی صحیح کاهش یابند. قدرت بافری خاک ها (شیب خط همدماهای جذب پتاسیم برابر با قدرت بافری بوده و واحد آن درصورتیکه میزان جذب پتاسیم بر حسب میلی گرم بر کیلوگرم و غلظت پتاسیم در حالت محلول بر حسب میلی گرم بر لیتر در نظر گرفته شود برابر با لیتر بر کیلوگرم خواهد بود) نقش مهمی در جذب و نگهداری پتاسیم در خاک دارد (2). غلظت پتاسیم تعادلی برابر با غلظتی از پتاسیم در محلول خاک است که درآن میزان جذب و دفع پتاسیم با یکدیگر برابر می باشند. همینگ و راول (1997) رابطه معنی داری بین غلظت پتاسیم و میزان آبشویی پتاسیم در تعدادی از خاک های انگلستان بدست آوردند. همچنین می توان با استفاده از ضریب دیرآیی، نسبتی از پتاسیم استخراج شده توسط استات آمونیوم که در فاز محلول قرار دارد را بدست آورد (1). بنابراین می توان میزان پتاسیمی که در معرض آبشویی قرار دارد را تعیین نمود. هدف از این تحقیق برآورد آبشویی پتاسیم ازخاک با استفاده از غلظت تعادلی و ضریب دیرآیی پتاسیم در یک خاک لوم شنی که به غلظتهای مختلف کلسیم آبشویی، گردیده است می باشد.