علی خانمیرزائی فرد - دانشجوی کارشناسی ارشد بخش خاکشناسی دانشگاه شیراز
عبدالمجید ثامنی - دانشیار بخش خاکشناسی دانشگاه شیراز

با توجه به تاثیری که مراتع و جنگل ها بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، فعالیت ریزجانداران ، جذب و نگهداری آب، کاهش تبخیر مستقیم و حفاظت خاک می گذارند، توسعه ی سطح مراتع و جنگل ها و اصولا جنگلداری و مراتعداری از دیرباز مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران بوده است. قابل ذکر است که ارتباط بین گیاه و خاک در اقلیم های مختلف، در قالب تاثیر و تاثرات متقابل می باشد. به این صورت که از یک طرف، تغییر در پوشش گیاهی ممکن است باعث بوجود آمدن تغییرات طولانی مدت در شرایط خاک شده، به طوری که حتی در درازمدت ، و بعد از گذشتن زمانی طولانی نیز خاک به شرایط اولیه اش برنگردد؛ و از طرف دیگر ، تغییر در شرایط و خصوصیات خاک نیز موجب تغییر درترکیب گیاهی شده، و تا قبل از بازگشت خاک به شرایط اولیه، پوشش گیاهی به مرحله مطلوب نخواهد رسید. نمونه بارز این تاثیر و تاثرات، تغییرات زیاد بوجود آمده در وضعیت کمی و کیفی پوشش های جنگلی و مرتعی ایران از یک سو و تخریب و فرسایش خاک و از بین رفتن قوه باردهی زمین از سوی دیگر، تحت تاثیر شرایط نامساعد اقلیمی خشک و نیمه خشک کشور و نیز برخورد نابخردانه بشری با منابع طبیعی می باشد. واضح است که در برگرداندن اکوسیستم های جنگلی و مرتعی به حالت طبیعی می بایست که از پوشش های گیاهی باقیمانده حفاظت شده و پوشش های گیاهی تخریب شده هم اصلاح و احیاء گردند. در تامین این هدف، اولین گام، بررسی ارتباط بین پوشش گیاهی و خصوصیات خاکی تحت شرایط شکننده و نامساعد اقلیمی ایران می باشد.